​A’ leantainn air co-chomhairleachadh a chaidh a dhèanamh le còisirean Gàidhlig, tha An Comunn Gàidhealach, a’ bhuidheann a chuireas Am Mòd Nàiseanta Rìoghail air dòigh, air planaichean fhoillseachadh an-diugh, le stiùireadh mar a thèid taic a chumail ri co-fharpaisean nan còisirean, air a bheil meas mòr, agus mar a thèid leasachadh a dhèanamh orra.

A-rèir nam molaidhean a dh’fhoillsich iad an-diugh, tha a’ bhuidheann a’ cur prìomhachas air fileantachd sa Ghàidhlig mar phrìomh chomharra sàr-mhathas còisire, a’ togail air na beachdan a fhuaireas bho bhuill nan còisirean, stiùirichean còisir, leughadairean Gàidhlig agus Comunn nan Còisir.

Thèid ceithir prìomh cho-fharpaisean do chòisirean a chumail aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail gach bliadhna, le còrr is 34 còisir an sàs annta thairis air dà latha, ’s na seinneadairean a’ feuchainn air Sgiath Latharna no Cuach an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul Diardaoin agus Sgiath MhicShimidh is Thulaich Bhàrdainn no Geall-dùbhlain Mairead NicDhonnchaidh Dihaoine.

Aig cridhe nam molaidhean, tha com-pàirteachas ùr eadar Sabhal Mòr Ostaig agus SpeakGaelic a chumas taic ri còisirean is ris na buill aca le frèam-obrach fileantachd Gàidhlig a leanas an Common European Framework of Reference for Languages.

Mar thoradh air a’ cho-obrachadh seo, gheibh na còisirean taic a bharrachd tro ghoireasan, seiseanan trèanaidh air loidhne agus aghaidh ri aghaidh a chuidicheas na buill aca le bhith a’ toirt piseach air a’ Ghàidhlig aca, a’ stèidheachadh a’ chànain aig cridhe nan còisirean Gàidhlig.

Leis na h-atharrachaidhean seo, thathas ag amas air dleastanas a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail comas sa chànan a dhaingneachadh, agus bithear a’ gabhail a-steach na leanas airson a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail ann an 2026:

• Dòigh ùr airson measadh a dhèanamh air an ìre de Ghàidhlig aig buill nan còisirean sna ceithir co-fharpaisean mòra a ghabhas àite sgeama nan cairtean òir, airgid agus umha a tha an sàs aig an àm seo

• Iarrar air na còisirean plana Gàidhlig goirid a chur chun a’ Chomuinn a bheir comas dhaibh ìrean fileantaich buill nan còisirean a thuigsinn.

• Thèid diofar dhòighean a chur an sàs airson measadh a dhèanamh air fileantachd buill nan còisirean airson ’s gum freagair iad air gach neach

Anns an aithisg a tha ga cur chun nan còisirean Gàidhlig an-diugh thathas a’ moladh atharraichean air structar is riaghailtean nan co-fharpaisean san àm ri teachd cuideachd.

Thathas a’ moladh nach fhaod seinneadairean, bho 2027, seinn ach san aon chòisir ann an aon phrìomh co-fharpais a-mhàin gach latha airson cothromachd, ion-ghabhalachd agus airson dèanamh cinnteach gum bi cothrom aig gach còisir sealltainn dè cho cruthachail agus dè na rudan a nì iad gu math.

Cha tig atharrachadh air structar nan co-fharpaisean ann an 2026 agus cha tèid an cur an sàs ach an dèidh co-chomhairleachaidh eile agus ann an co-obrachadh leis na còisirean ann am buidhnean fòcais agus iomairtean eile.

Thuirt Magaidh Choineagain, Cathraiche a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha An Comunn Gàidhealach dìleas dar n-amas, Ar Cànan ’s ar Ceòl, a’ brosnachadh na Gàidhlig agus ceòl dhan a h-uile duine.

“Le bhith ag obair gu dlùth leis na còisirean againn agus coimhearsnachd fharsaing nan còisirean, tha sinn airson ’s gum bi e na neart agus na amas do dhaoine an sàs sa Mhòd fileantachd agus earbsa sa Ghàidhlig a choileanadh. Tha e na phrìomhachas dhuinn an rud a tha a’ dèanamh traidisean nan còisirean againn sònraichte a neartachadh agus tha sinn airson taic a chumail ris a’ chànan ‘s dha na ginealaichean a thig nar dèidh.

“Tha na molaidhean againn airson co-fharpaisean nan còisirean stèidhichte air mòr-chruinneachadh de bheachdan bho chòisirean, stiùirichean còisir is leughadairean Gàidhlig gus leasachadh a thoirt air an raon shònraichte den Mhòd, air a bheil meas mòr. Tha sinn fada an comain gach neach a ghabh pàirt sa cho-chomhairleachadh seo fhèin agus Comunn nan Còisirean airson an com-pàirteachas agus an cuid taice.

“Saoilidh sinn gun neartaich na h-atharraichean seo bun-stèidh nan co-fharpaisean againn agus gun dèan iad cinnteach gum bi nan còisirean nam pàirt beòthail agus riatanach dhen Mhòd Nàiseanta Rìoghail fhathast.

“Airson dèanamh cinnteach gum bi an aon chothrom aig a h-uile co-fharpaiseach, bho 2027, faodaidh seinneadair seinn dìreach ann an aon phrìomh cho-fharpais gach latha. Tha sinn a’ tuigsinn gum bi sin car doirbh do chuid a chòisirean, gu sònraichte an fheadhainn às na sgìrean dùthchail, ach fàgaidh an t-atharrachadh seo na co-fharpaisean nas cothromaiche dhan a h-uile duine a bhios an sàs annta.

“Cumaidh sinn an conaltradh leis na còisirean, na leughadairean is na stiùirichean còisir a’ dol agus tha sinn a’ dèanamh fiughair ris an t-soirbheas a thig air tachartasan nan còisirean agus air a’ Ghàidhlig sna bliadhnaichean seo romhainn.”

Thuirt Màrtainn Mac a’ Bhàillidh, Manaidsear Foghlam Inbheach aig Sabhal Mòr Ostaig: “Tha sinn toilichte dha-rìribh a bhith ag obair còmhla ris a’ Chomunn Ghàidhealach airson barrachd dhe na daoine a ghabhas pàirt ann an co-fharpaisean a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail® a bhrosnachadh gu ionnsachadh na Gàidhlig. Bheir an cùrsa SpeakGaelic agus na measaidhean FICE slighe shoilleir dhaibh airson ionnsachadh is teisteanasan, eadar an fheadhainn a tha ag ùr-thòiseachadh, an fheadhainn a tha airson ìre làn-fhileantachd a ruighinn no an fheadhainn a tha dìreach airson piseach a thoirt air na sgilean gràmair no litreachais aca.”

Thèid am Mòd Nàiseanta Rìoghail a tha 133 bliadhna a dh’aois gu àite eadar-dhealaichte ann an Alba gach bliadhna ’s bidh e ann an Glaschu ann an 2026 – baile mòr nan Gàidheal far a bheil an àireamh as motha de dhaoine le Gàidhlig an-diugh taobh a-muigh nan Eilean Siar.

Seo an tachartas cultarach as motha san t-saoghal a chomharraicheas na Gàidhlig agus cultar is spiorad nan Gàidheal agus a bhios ag iomairt airson àite ’s luach a’ chànain ann an Alba an-diugh ’s bidh mu thimcheall 300 tachartas fa leth ann, eadar co-fharpaisean, cuirmean-ciùil agus cèilidhean.

Tillidh Am Mòd Nàiseanta Rìoghail a Ghlaschu ann an 2026, eadar 9^mh is 17^mh dhen Dàmhair.

Dhùin na cùirtearan air a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar an-diugh, fèis a tha a-nis 133 bliadhna a dh’aois, an dèidh naoi làithean de shàr-thachartas is sàr-fharpaisean Gàidhlig.

Eadar na mìltean de dhaoine, a’ gabhail a-staigh 1,900 co-fharpaiseach agus na ceudan de luchd-taisbeantais is luchd-taisbeanaidh, bu an Gearastan cridhe beòthail na Gàidhlig.

Bha mu thuaiream 10,000 duine an làthair – 10% a bharrachd air 2024 – agus leis a sin, bha e mar gun robh Loch Abar na fhèis mhòr o thoiseach gu deireadh. Ghabh prìomh thachartas ann an Alba airson cànan, cultar, spòrs is ealain na Gàidhlig os làimh 11 ionad air a’ Ghàidhealtachd eadar an 10mh is an 18mh latha dhen Dàmhair.

Thathar am beachd gun do chuir an fhèis aig an robh 300 tachartas fa leth co-dhiù £3.6 millean not ri eaconamaidh na Gàidhealtachd is iad a’ toirt togail mhòr do ghnìomhachas ionadail tron t-seachdain.

Bha àireamh nan daoine a chur ainm sìos airson co-fharpais suas am bliadhna cuideachd, gu ìre taing do phrògram Acadamaidh a’ Mhòid a tha cho soirbheachail agus a thug seachad 500 seisean oideachadh ciùil is seinn air feadh na sgìre ron tachartas. Mar thoradh air, ghabh 200 clann an àite pàirt, a’ fàgail dìleab bhuan ann an Loch Abar.

Rinn tàlant ciùil eadar Obar Dheathain is Astràilia agus Dùn Omhain is Dùn Dè air an fhèis chultarach Ghàidhlig as motha san t-saoghal, fèis a tha a’ comharradh cànan, cultar is spiorad àraidh nan Gàidheal agus ag iomairt airson àite ’s luach dhaibh ann an Alba an-diugh. Chaidh na ceudan de chuachan, gill-dhùbhlain, truinnsearan, sgiathan is buinn a thoirt seachad dha na suinn a bhuannaich tron t-seachdain.

Airson crìoch a thoirt air fèis na pròise chultarach seo le fruis, thàinig na ceudan de sheinneadairean o na còisirean cruinn is choisich iad o Ionad Nibheis, le còmhlain-phìoba Loch Abar, sgoiltean Loch Abar, Mhalaig is Àird nam Murchan ri an taobh, sìos gu Ceàrnag Chamshroin far an tog na Co-chòisirean an guth, crìoch eachdraidheil a’ Mhòid.

Chaidh bratach a’ Mhòid a thoirt dhan àite far am bi e ann an 2026 – Glaschu, Baile Mòr nan Gàidheal fiù ann an Alba an latha an-diugh.

Bha na co-fharpaisean mu dheireadh an tachartais againn an-dè, Co-fharpais nan Còisirean Sgìreil os cionn gach eile, còmhstri a bhios teann an-còmhnaidh. ’S e Ceòlraidh Ghàidhlig Ghlaschu (na GGs) ainmeil a bhuannaich Sgiath MhicShimidh is Thulaich Bhàrdainn, fo stiùir Iseabail Nic an t-Sagairt, a’ chiad turas a bha ise a’ stiùireadh nan GGs sa cho-fharpais eachdraidheil seo.

Chaidh Cuach Mairead NicDhonnchaidh ionmhainn do chòisir às an sgìre, Còisir Ghàidhlig Loch Abar thàlantach, fo stiùir Màiri Anna NicUalraig a chuir mòr-ionnas air a h-uile duine aig a’ mhòd-taighe aca le dà òran bòidheach.

Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, neach-iùil Ceòlraidh Ghàidhlig Ghlaschu (na GGs): “Tha mi cho pròiseil ’s a ghabhas is air mo dhòigh ghlan leis mar a sheinn a’ chòisir, a’ gabhail a-staigh na feadhainn a nì seinn aon-neach. Bha rèiteachadh-ciùil air leth againn a rinn Raghnaid Nic an Fhùcadair dhuinn mar an t-òran a thagh sinn fhìn agus shaoil mi gun do rinn sinn fìor math leis. Air an àrd-ùrlar, bha e a’ faireachdainn gun robh sinn uile a’ seinn còmhla mar chòisir agus chan eil sin furasta air àrd-ùrlar mar seo, ach ’s e co-sheinn a rinn sinn buileach. Tha e na phribhleid agus onair a bhith nam sheasamh air beulaibh nan seinneadairean seo a tha cho tàlantach – chan eil sin cumanta idir agus tha cho pròiseil às an dòigh anns an do rinn iad seinn.”

Thuirt Màiri Anna NicUalraig, neach-iùil Còisir Ghàidhlig Loch Abar: “Bha sinn uile ann an trum cho math thairis air a’ chola-deug seo chaidh – bha fios againn gun robh a’ choimhearsnachd a’ dèanamh gu math ach cuideachd gu bheil sinn ann an coimhearsnachd anns a bheil ar caraidean is na còisirean eile a’ dèanamh cho math cuideachd. Thàinig sinn far an àrd-ùrlair is fonn math oirnn agus aig a’ cheann thall, fhuair sinn sgòr agus duais d’ a rèir – nas fheàrr buileach! Tha e cho prìseil dhomh buaidh a thoirt nam dhachaigh – tha mi air a bhith a’ fuireach ann an Àird Ghobhar ann an Loch Abar nas fhaide na àite sam bith eile nam bheatha agus rudeigin mar seo ann an àite a tha na dhachaigh dhomh, tha e sònraichte.

“Bha fios againn nach robh ann ach ar dìcheall a dhèanamh agus earbsa a bhith againn gun dùisgeadh e cridheachan san talla agus tha sinn an dòchas gun do rinn sinn dìreach sin! Tha mi air a bhith an sàs chòisirean Gàidhlig on a bha mi beag bìodach agus a bhith nam phàirt dhen rud mhòr seo, tha e mar dearbhadh dhomh agus tha mi pròiseil às na rinn sinn. Tha mi cho pròiseil à Carolyn cuideachd – an co-cheannard agam agus an leughadair Gàidhlig againn – a tha na neach-tionail ionadail a bharrachd air sin, m’ uile urram dhi!”

Chaidh duais ainmeil Ealain na Gàidhealtachd leis a’ Mhòd agus Comunn Gàidhealach Lunnainn a ghairm feasgar an-dè cuideachd ann an Taigh-ealain MhicCaluim. B’ e Catrìona Sutharlannach, o Chomann Ealain Machair Chat a fhuair an duais mhòr leis a’ phìos iom-fhillte agus ioma-bhreathach aice, Fear-faire an iar-Thuath. B’ fheudar dhan luchd-ealain Beth Robertson Fiddes agus Donaidh Rothach taghadh a dhèanamh eadar 70 pìos air leth a bh’ air an liosta ghoirid aig a’ cheann thall.

Bha an sluagh air an casan dannsaidh aig a’ chòmhlan-ciùil thradaiseanta Uibhisteach Beinn Lee cuideachd aig an Dannsa Mhòr ann an Ionad Nibheis a-raoir. Bha pailteas rìdhleachan is aoigheachd Loch Abar aig a’ chèilidh dannsa mu dheireadh seo is an t-seachdain a’ tighinn gu crìoch aighearach.

Thuirt Magaidh Choineagain, Cathraiche a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Thug Loch Abar fàilte air leth dhan Mhòd Nàiseanta Rìoghail 2025, a’ sealltainn dè cho làidir ’s a tha freumhan cànan, ceòl is cultar na Gàidhlig an seo. Tha an dìorras is neart a chunnaic sinn fad nan naoi làithean seo chaidh air a bhith cho brosnachail agus tha e follaiseach gu bheil spiorad nan Gàidheal beò agus gu math an seo air a’ Ghàidhealtachd agus tha sinn an dòchas gum fàg an tachartas dìleab làidir dhan cheòl is dhan Ghàidhlig.

“Tha sinn cho taingeil dhan a h-uile duine a rinn obair mhòr airson làn-soirbheas Mòd na bliadhna – eadar na com-pàirtichean, sponsairean is eagraichean dìleas againn agus na saor-thoilich, luchd-taisbeantais, co-fharpaisich is luchd-tadhail a dh’fhàg an fhèis seo cho beòthail.

“Le sùil air Glaschu ann an 2026, tha sinn a’ toirt leinn cuimhneachan an t-sàr-thachartais an seo ann an Loch Abar agus fios gu bheil pròis chultarach is buannachdan eaconamach a’ tighinn an lùib a’ Mhòid fhathast do gach coimhearsnachd air an tadhail e.”

Thuirt an Leas-Phrìomh Mhinistear, Ceit Fhoirbeis: “Tha Mòd na bliadhna seo air beòthalachd agus buntanas na Gàidhlig ann an Alba an latha an-diugh a thaisbeanadh, ’s e a’ lìbhrigeadh bhuannachdan mòra dhan eaconamaidh cuideachd.

“Bha e taiceil le bhith a’ cur solas air cuid dhe na farpaisich, luchd-planaidh agus saor-thoilich dhìcheallach a chumas cànan na Gàidhlig soirbheachail.

“Tha Riaghaltas na h-Alba a’ toirt £5.7 millean a bharrachd ann an 2025-26 do dh’iomairtean, nam measg tachartasan leithid a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail, airson taic a chumail ri fàs leantainneach na Gàidhlig.”

Thuirt an Comhairliche Bremner o Chomhairle na Gàidhealtachd: “Tha Mòd Nàiseanta Rìoghail sònraichte air a bhith againn, a’ taisbeanadh is a’ comharrachadh Gàidhlig, cultar is aoigheachd ainmeil Loch Abar. Bu chòir dhuinn meal a naidheachd a chur air a h-uile neach a tha air pàirt a ghabhail san tachartas shoirbheachail seo agus do choimhearsnachdan Loch Abar airson a bhith nan aoighean air leth.

“Tha am Mòd a’ sealltainn carson a tha a’ Ghàidhlig agus an cultar nan so-mhaoinean luachmhor dhan sgìre againn. Tha sàr bhuannachdan sòisealta is eaconamach nan lùib, agus tha na naoi làithean seo air misneachd mhòr a thoirt dhuinn a thaobh àm ri teachd a’ chànain.”

Thuirt Rob Dickson, Ceannard a’ Ghnìomhachais is nan Tachartasan aig VisitScotland: “Tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail na thachartas cho mìorbhaileach a sheallas dhuinn beartas cultar is dualchas na Gàidhlig ann an Alba agus b’ e Loch Abar na àrd-ùrlar air leth do Mhòd na bliadhna.

“Thairis air naoi làithean, ann an iomadh ionad, bha cànan, cultar, spòrs is ealain na Gàidhlig ri fhaicinn is daoine o cheithir rannan ruadh an t-saoghail a’ tadhal air a’ Ghàidhealtachd a ghabhail tlachd ann an rud a tha na phàirt de dhearbh-aithne chultarach ar dùthcha.

“Mar phàirt dhen mheasgachadh mhòr againn de thachartasan is fèilltean, tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail na phrìomh thachartas a chuireas spionnadh ann an eaconamaidh turasachd na h-Alba agus ag ath-dhaingneachadh do chàch gu bheil sinn am measg brod nan àitichean airson turasachd is tachartasan.”

Thuirt Ealasaid Dhòmhnallach Ceannard (CEO) Bhòrd na Gàidhlig: “Abair Mòd! Meal a naidheachd air a’ Chomunn Ghàidhealach agus a’ chomataidh ionadail airson seachdain iongantach làn cultar is coimhearsnachd a chur air dòigh agus an raon farsaing de cho-fharpaisean agus thachartasan a lìbhrigeadh. Aig a’ chridhe, bha Gàidhlig mar dhraibhear sòisealta, cultarail is eaconamach cudromach. Bu chòir do Loch Abar a bhith gu math moiteil às na tha iad air a choileanadh, agus tha sinn a’ guidhe gach soirbheachas do Ghlaschu agus sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ tighinn còmhla an ath-bhliadhna.”

Thuirt Iain Robastan, an cathraiche comataidh ionadail aig Mòd Loch Abar 2025: “Tha e na dhùbhlan mòr do sgìre sam bith fèis aig a bheil inbhe cho mòr ’s a tha aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail, rud a dh’fheumas uiread a phlanadh. Ach ’s e an fheadhainn a thig ga fhaicinn a nì an draoidheachd. Leis a sin, as leth gach neach a rinn obair cho cruaidh sa chùlaibh, a’ toirt dhuinn Mòd na bliadhna, ur taing dhuibh uile, do gach co-fharpaiseach, britheamh, neach-ealain, neach-ciùil, òraidiche agus neach-amhairc a rinn Mòd na bliadhna 2025 cho soirbheachail ’s a bha iad còmhla.”

Thuirt Bailie Annette NicGilleChrìosda, Cathraiche Ghlaschu Bheò agus Neach-tionail na Cathrach airson Cultar, Spòrs is Dàimhean eadar-nàiseanta: “Tha sinn a’ dèanamh fiughair cho mòr is am Mòd Nàiseanta Rìoghail a’ tilleadh a Ghlaschu san Dàmhair 2026. Tha sinn air ar bioran gum bi sinn a’ toirt aoigheachd dhan fhèis chultarach ainmeil seo ann am bliadhna shònraichte de thachartasan sa bhaile, ri taobh Geamannan a’ Cho-fhlaitheis is mòran eile.

“’S ann an Glaschu ’s a tha an àireamh as motha de Ghàidheil taobh a-muigh nan Eilean Siar agus sin ceangal làidir eachdraidheil ris a’ Ghàidhlig. Thàinig fàs mòr air an ùidh agus com-pàirteachas sa chànan sna bliadhnaichean seo chaidh; sa chunntas-sluaigh mu dheireadh, ann an 2022, chunnaic sinn gun deach àireamh nan daoine aig a bheil ìre de Ghàidhlig suas am measg luchd-còmhnaidh Ghlaschu 84%. Tha sinn airson togail air seo – a’ brosnachadh ealain chruthachail na Gàidhlig agus com-pàirteachas anns a leithid agus meas oirre – Plana nan Ealan Gàidhlig 2025-2029, a chuir sinn air bhog na bu tràithe am bliadhna, a’ sealltainn gu bheil sinn an dealas dha.

“Tha sinn a’ tuigsinn dè cho luachmhor ’s a tha e dèanamh cinnteach gum bi cothrom an dà chuid aig an fheadhainn le Gàidhlig agus as a h-aonais tlachd a ghabhail ann an tachartasan is gnìomhachdan a chumas taic is a neartaicheas cànan, ealain, ceòl is cultar na Gàidhlig – a’ cur spionnadh sa bhuaidh shòisealta agus san tabhartas eaconamach a nì iad. Leis a sin, tha e air leth cudromach dhan bhaile gum bi cothrom againn aoigheachd a thoirt dhan Mhòd Nàiseanta Rìoghail, prìomh fhèis chultarach na Gàidhlig.”

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Tillidh Mòd Nàiseanta Rìoghail a Ghlaschu ann an 2026, eadar 9mh is 17mh dhen Dàmhair. Tha toraidhean slàna na seachdaine an seo.

​ Traditional Gold Medal and Rural Choir champions revealed at the prestigious Gaelic event

Bha òrain Ghàidhlig ri an cluinntinn air feadh Loch Abar a-raoir is dà sheinneadair a’ faighinn urram ainmeil bonn-òir an t-seann nòis aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail, an cuid ainmean a’ dol sìos ann an leabhraichean eachdraidh.

B’ i Màiri NicCathalain à Coatbridge a choisinn an crùn ann an co-fharpais nam ban, ceithir bliadhna na dèidh dhi am bonn-òir a’ Chomuinn Ghàidhealaich a bhuannachadh ann an Inbhir Nis ann an 2021. Ann an co-fharpais nam fear, chaidh an latha le Donnchadh MacLeòid à Drochaid a’ Bhanna ann an Cataibh air an treas oidhirp is e air an dàrna agus an treas àite a bhuannachadh roimhe.

Thuirt Donnchadh MacLeòid, buannaiche bonn-òir seann nòs nam fear: “Chòrd a’ cho-fharpais rium gu mòr – agus bha mi airson bonn-òir a bhuannachadh o chionn fhada, rud a bha mi a-riamh ag iarraidh. Bha mi còig no sia bliadhna a dh’aois nuair a thug mi pàirt aig a’ Mhòd a’ chiad turas, ann an Dùn Omhain, agus bha mo shùil air a’ bhonn-òir on àm sin. Bha ar pàrantan gu mòr airson ’s gun cuireamaid gu feum ar cuid Gàidhlig taobh a-muigh na sgoile agus b’ e seinn an dòigh dhòmhsa a’ Ghàidhlig agam a chumail a’ dol agus feabhas a chur oirre. Tha mi toilichte gun do rinn mi oidhirp eile ’s gun robh de dh’earbsa agam, tha mi cho pròiseil asam fhìn.”

Thuirt is Màiri NicCathalain, buannaiche bonn-òir seann nòs nam ban: “Tha mi cho toilichte – cha robh mi an dùil buannachadh idir. Bu toil leam taing mhòr a thoirt do Cheana Chaimbeul agus Iseabail T a chuidich mi thairis air na bliadhnaichean agus dha mo mhàthair is deagh charaid Màiri C NicGilleEathain à Barraigh a thug brosnachadh dhomh cumail a’ dol leis an t-seinn. Seinn sa Ghàidhlig, sin pàirt dhe mo chultar, pàirt dhe mo dhualchas is tha mi cho pròiseil às. Tha mi an dòchas gum brosnaich seo daoine òga gu seinn cuideachd, gu sònraichte na h-òrain mhòra. Tha e do-chreidsinneach, dà bhonn-òir a bhith agam a-nis. Cha do rinn mi seinn san t-seann nòs on a bha mi 15 agus leis a sin, ’s e dùbhlan a bh’ ann a thilleadh dhan nòs seo. Ach, an-tà, saoilidh mi gun do rinn mi a’ chùis air!”

Bha còisirean dùthchail o fheadh na h-Alba a’ strì ri chèile, leis na ceudan dhiubh a’ tighinn cruinn air a’ Ghàidhealtachd. ’S e Còisir Ghàidhlig Bharraigh a thog Sgiath Latharna, duais a bha gach aon dhiubh ag iarraidh, agus bhuannaich Còisir Ghàidhlig Ìle Cuach an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul a tha a cheart cho ion-mhiannaichte.

Thuirt John Joe MacNèill, fear-iùil Chòisir Ghàidhlig Bharraigh: “Tha sinn air ar dòigh glan. ’S e latha cho sònraichte a th’ ann dhuinn oir tha Gruagach Òg an Fhuilt Bhàin, òran a thagh sinn fhìn, gu math sònraichte dhuinne. Chaidh an òran seo a sgrìobhadh mu dheidhinn bana-Bharrach agus chuala sinn gu tric e nuair a bha sinn òg. Bha sinn air ar bioran agus shileadh deòir no dhà sa chòisir nuair a bhuannaich sinn an duais am bliadhna – tha e do-chreidsinneach agus cho sònraichte, iongantach air fad. Tha a h-uile duine cho toilichte agus bha a h-uile duine ag obair cho cruaidh fad nam mìosan mòra. Tha e cho snog gun tàinig e ri chèile mar a bha sinn an dùil air an latha – air mhire buileach.”

Thuirt Libby NicSheathanaich, an leughadair Gàidhlig aig Chòisir Ghàidhlig Ìle: “Tha a’ chòisir air mhire! ’S e cho-fharpais theann a bh’ ann, gu dearbha fhèin, agus ged a bha fios againn gun do rinn sinn gu math – ach cha bhi thu cinnteach gus an cluinn thu an sgòr deireannach. Tha e cho cudromach dhuinn gun do bhuannaich sinn duais nan còisirean dùthchail oir bha sinn ag obair cho cruaidh fad na bliadhna. Thòisich sinn san Fhaoilleach, a’ tighinn cruinn turas gach seachdain gus an robh e dìreach ceart. Tha sinn a’ riochdachadh ar n-eilein an seo agus tha seo cho prìseil do mhòran mar sin.”

Thig an tachartas as motha ann an saoghal na Gàidhlig gu aona-cheann an-diugh ann an co-fharpais nan còisirean sgìreil. Tha Sgiath MhicShimidh is Thulaich Bhàrdainn agus Geall-dùbhlain Mairead NicDhonnchaidh ion-mhiannaichte ri bhuannachadh agus tha còisirean o cheithir rannan ruadh na RA, a’ gabhail a-staigh Glaschu, Obar Dheathain, Lunnainn, an t-Eilean Sgitheanach agus nas fhaide air falbh a’ cur brod an òrain is an ciùil air an àrd-ùrlar tron latha ann an Ionad Nibheis.

An dèidh na co-fharpais theann seo, bidh an Dannsa Mòr againn, leis a’ chòmhlan-ciùil tradaiseanta às na h-Eileanan Siar, Beinn Lee. Seo an cothrom mu dheireadh ann an Ionad Nibheis do dhaoine casan dannsa a chur air an làr aig cèilidh bheòthail, a’ cur crìoch air an t-seachdain ann an nòs fìor Ghàidhealach fhad ’s a chumas taighean-seinnse a’ Ghearastain a’ dol leis na seiseanan beòtha acasan is spiorad a’ Mhòid gar toirt a dh’ionnsaigh deireadh na seachdaine.

Thèid feadhainn a chruthaicheas obair-ealain a th’ air a spreigeadh le cultar is tìr nan Ghàidheal a chomharradh cuideachd feasgar an-diugh is Duais Ealain na Gàidhealtachd ga thoirt seachad ann an Taigh-ealain MhicCaluim. Thagh na britheamhan, Beth Robastan Fiddes agus Donaidh Rothach, iad fhèin nan sàr luchd-ealain cuideachd, 12 obair-ealain dhen 70 a tha gan taisbeanadh o fheadh na Gàidhealtachd is nan Eilean.

Thuirt Peigi NicGilleFhinnein, Àrd-oifigear Gnìomha eadar-amail a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Chan eil ach latha eile dhen Mhòd air fhàgail agus tha tachartasan a’ dol gun sgur, eadar obair-ealain, ceòl, dràma is spòrs agus innse sgeulachdan, dannsadh cèilidh is ionnsachadh – sàr-thaisbeanadh de ghràinnean-mullaich cultar na Gàidhlig.

“’S e seud ann an crùn a’ Mhòid a th’ ann am bonn-òir an t-seann nòis an-còmhnaidh, ri taobh Sgiath Latharna agus Cuach an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul is bha e fiù nas fheàrr na bha daoine an dùil agus bu chòir dhan a h-uile duine a bhuannaich duais a bhith air leth pròiseil asta fhèin. Tha iad a-nis ann an talla nan sonn, gualann ri gualainn ri seòid seinn na Gàidhlig.

“Tha an t-aoibhneas is an spionnadh a bheir na còisirean dhan Mhòd gun a leithid, a’ glacadh spiorad a’ chompanais a th’ aig teis-meadhan an tachartais seo. Tha mi an dòchas gum bi àm comharraichte math air an latha mu dheireadh dhen Mhòd am bliadhna aig a h-uile a tha an sàs ann.”

Thig Mòd Loch Abar 2025 gu crìoch a-màireach le tachartas mìorbhaileach nan Co-chòisirean far an cluinnear na ceudan de sheinneadairean às na còisirean còmhla ann an Ceàrnag Chamshroin ann an taisbeantas drùidhteach a chomharraicheas deireadh na fèise annasach seo.

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Thòisich gràinnean-mullaich nan seinneadairean Gàidhlig san t-saoghalair co-fharpaisean nam Bonn Òr aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar air an t-seachdamh latha dhen fhèis ainmeil.

Fhuair Caitlyn Yule agus Fionnlagh Iain Morse duais is iad a’ seinn cho àlainn a-raoir, a’ buannachadh bonn-òir ion-mhiannaichte aig prìomh thachartas na Gàidhlig. Seo co-fharpais eachdraidheil ann an seinn – a tha air a bhith a’ dol fad 133 bliadhna – anns am bi liosta ghoirid de sheinneadairean a’ dèanamh an dìcheall airson sgòr àrd a chosnadh is iad a’ seinn òran ainmichte agus òran a thagh iad fhèin.

Rinn Caitlyn Yule à Comar nan Allt is a tha a’ fuireach ann an Glaschu a-nis agus Fionnlagh Iain Morse a’ chùis air co-fharpaisich às an Òban is a’ Ghearasdan, à Leòdhas is Inbhir Nis is àitichean eile air beulaibh nam britheamhan.

Thuirt Caitlyn Yule, buannaiche bonn-òir nam ban: “Seo a’ chiad cho-fharpais a rinn mi ’s mi nam inbheach aig a’ Mhòd, bha mi am measg na cloinne an-uiridh ’s bha seo cho eadar-dhealaichte. Cha robh mi ach airson mo dhìcheall a dhèanamh ach nuair a bha iad a’ gairm nan comharran shaoil mi leam fhìn: fuirich ort! Chan urra dhomh a chreid. Cha robh Gàidhlig nam theaghlach agus a bhith ag ìre cho àrd a-nis far an urrainn dhomh a dhol an sàs co-fharpais bonn-òir agus a’ dèanamh cho math, tha sin cho prìseil. Dh’ionnsaich mi uiread a rudan tro na bliadhnaichean air an t-slighe an seo, mar an tidsear agam, Màiri NicGilleEathain, a chuidich mi leis a h-uile càil a-riamh on a bha mi sia bliadhna a dh’aois. Tha mi cho taingeil dhan a h-uile duine a chuidich mi air an rathad, cha bhithinn an seo as an aonais an-diugh.”

Thuirt Fionnlagh Iain Morse, buannaiche bonn-òir nam fear: “Air m’ fhacal, tha mi bog balbh an dèidh dhomh bonn-òir a bhuannachadh. ’S e obair mhòr a th’ air a bhith na lùib, eadar stiùireadh Còisir Obar Dheathain agus ionnsachadh nam pìosan agam airson farpais a’ bhuinn-òir. Tha mi airson taing mhòr mhòr a thoirt dha Riona NicGilleBhàin agus Alasdair airson an taic a thug iad dhomh agus an t-oide a bh’ agam nuair a bha mi òg, Kerrie Cheannadach. A’ buannachadh seo, tha mi a-nis a’ seasamh ri taobh nan sàr-sheinneadairean a bhuannaich seo romhamsa, a’ cumail ar dualchais is ar cultair beò. ’S e onair cho mòr a tha seo, cuid na h-òrain seo a sheinn air an àrd-ùrlar agus brìgh na bàrdachd a chur an cèill.”

Bha an t-aigeallan-airgid – an aon cho-fharpais dhan luchd-ionnsachaidh – a’ dol sa bhaile Ghàidhealach seo air an fheasgar cuideachd. Abair tàlant a bhuannaich, le Lewis Davey à Ìle a’ toirt leis duais nam fear agus Ruth Hunter à Obar Dheathain a’ toirt leatha bonn nam ban. Bhuannaich Lewis cròglach de innealan airgid cuideachd, eadar Geall-dùbhlain Cuimhneachan Alasdair MhicAonghais, Cuach Cuimhneachan Mhòraig Robb agus Cuach Iain A. MacRàth.

Ann an Dràma a’ Mhòid, b’ e Sgioba Dràma Uibhist a bhuannaich an duais mhòr, Duais a’ Phàipeir Bhig agus iad air thoiseach air càch air an àrd-ùrlar.

Tha a’ phrosbaig a-nis a’ gluasad gu farpais-chrìochnachaidh Bonn-òir an t-Seann Nòis anns am bi cothrom air na seinneadairean an sgil aca a nochdadh is iad a’ seinn dà òran leotha fhèin a thagh iadsan. ’S e duais a tha mòran ag iarraidh a tha seo agus bidh dian-fharpais eadar an fheadhainn a tha airson an ainmean a chur sìos ann an eachdraidh. Bidh iad air an àrd-ùrlar air beulaibh làn-taighe ann an Ionad Nibheis agus beò air BBC ALBA.

An-diugh, thig na ceudan de sheinneadairean cruinn cuideachd airson co-fharpais nan còisirean dùthchail is iad a’ feuchainn ri chèile an tòir Sgiath Latharna agus Cuach an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul ainmeil. Bidh 13 buidhnean seinn o fheadh na h-Alba sa cho-fharpais seo an tòir glòir.

Bidh dannsairean Gàidhealach a’ bearradh ri chèile an-diugh cuideachd, fhad ’s gheibh brod nan gnìomhachasan Gàidhlig urram aig Cruinn Còmhla. Thig luchd-gnothachais còmhla an tòir cothroman ùra air a’ Ghàidhealtachd an Iar agus ciad bhuannaichean duais prògram spionnadh gnìomhachais ‘Cruthachadh Chothroman’ o HIE. Tha an sgeama seo airson grad-chomas tòiseachaidh a thoirt do ghnìomhachasan Gàidhlig airson ’s gun dèan iad barrachd leis a’ chànan sna h-iomairtean aca.

Aig Iomall a’ Mhòid, bidh campa ball-coise òigridh ALBA FA a’ dol agus seisean ciùil fosgailte is oidhche blasadh uisge-beatha pop-up sa Ghearastan. Bidh gach taigh-seinnse air an t-sràid àrd sa Ghearastan a’ cumail seiseanan ciùil bheò iad fhèin tron t-seachdain, a’ comharradh àm a’ Mhòid sa bhaile.

Bidh Blasad Loch Abar a’ comharradh biadh, deochan is làmh-cheàrdan do-chreidsinneach na sgìre, gach rud eadar fuineadaireachd thradaiseanta is deochan tarraingte na Gàidhealtachd ri bhlasad agus bidh rionnagan BBC ALBA, Pàdraig MacCuidhein agus Màiri Anna NicUalraig ann an Ceàrnag Chamshroin airson Còcaireachd, Cuileanan, Craic is Cèilidh. Bidh an dithis aca trang a’ dèanamh biadh a chuireas sruth ri fiaclan, a’ cleachdadh mathas nàdair agus tomhas math de sgeulachdan, craic is ceòl beò.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Chuir Loch Abar fàilte chridheil do shaoghal nan Gàidheal an t-seachdain seo agus aig cridhe gach rud bha tàlant ciùil annasach agus gaol cho mòr air a’ Ghàidhlig. Bha an t-seinn a rinn an fheadhainn a bhuannaich am bonn-òir is an t-aigeallan-airgid am bliadhna cho brosnachail – taing mhòr dhan a h-uile duine a ghabh pàirt is a leig fhaicinn dè cho mòr ’s a tha an gaol aca air a’ chànan is ceòl tradaiseanta.

“Tha othail cho mòr ann an Loch Abar mar-thà agus fàs e nas beòthail fhathast is seinneadairean nan còisirean Gàidhlig air an t-slighe nan ceudan airson dà latha de cho-fharpaisean. Tha prògram Iomall a’ Mhòid loma-làn de rudan cuideachd, le rudeigin dhan a h-uile duine. Tha sinn air ar bioran sna làithean mu dheireadh dhen fhèis phròiseil chultarach seo.”

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar gu crìoch air an 18^mh dhen Dàmhair 2025. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

Tha Crùn na Bàrdachd, na h-aigeallain-airgid is buinn-òir air an t-slighe air an t-siathamh latha dhen Mhòd

​Tha talla gaisgich nan Gàidheal ag ullachadh airson aoighean ùra, le pailteas de dh’urraman ion-mhiannaichte gan toirt seachad aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar an-diugh.

Am measg na feadhainn as prìseile bidh na Duaisean Litreachais, a thòisicheas aig an Taigh-dhealbh Ghàidhealach a-mach o 12f. Tha iad seo a’ comharradh sgrìobhadh ann an Gàidhlig ann an iomadh roinn, agus os cionn gach duais litreachais eile – Bàrd a’ Chomuinn Ghàidhealaich, duais eachdraidheil, urram a bhuilichear air neach a chuir rudeigin comharraichte math do stòras litreachas na Gàidhlig.

’S e bana-bhàrd às An Rubha, Anna C. Frater, a gheibh an t-urram am bliadhna an dèidh Meg Bateman, òraidiche agus bàrd foillsichte, agus ’s e 61mh bàrd a’ Mhòid a bhios innte on a chaidh an t-urram a stèidheachadh còrr is 100 bliadhna air ais.

Rugadh i ann an teaghlach is coimhearsnachd Ghàidhlig ann am Pabail Uarach faisg air Steòrnabhagh ach dh’fhàg i Leòdhas is chaidh i a dh’Oilthigh Ghlaschu. Fhuair i ceum le urram an sin ann an Ceiltis is Fraingis agus rinn i an uair sin dioplòma ann am foghlam àrd-sgoile aig Colaiste Chnoc Iòrdain mus do thill i a dh’Oilthigh Ghlaschu far an d’fhuair i PhD ann am Bàrdachd Gàidhlig bhoireannach suas ri 1750.

Bha iomadh dreuchd aig Anna sna bliadhnaichean an dèidh sin sna meadhanan Gàidhlig, bha i na h-òraidiche aig Colaiste a’ Chaisteil is rinn i obair eadar-theangachaidh agus obair deasaiche. A bharrachd air na cruinneachaidhean bàrdachd aice fhèin, Fon t-Slige agus Cridhe Creige, nochd an obair aige ann an grunn cho-chruinneachaidhean eile cuideachd.

Chan eil Anna ùr aig a’ Mhòd, bhuannaich i urram an leabhair Ghàidhlig as fheàrr (1995-96) airson a’ chiad chruinneachadh de bhàrdachd aice, Font t-Slige, agus b’ ise a’ chiad neach a bhuannaich duais Dòmhnall J MacÌomhair airson Sgeulachd Goirid (2016) agus bha làmh aice san leabhar 100 Years of the Bards of the Gaelic Society, 1923-2023.

Thuirt Anna C. Frater: “Tha mi air leth toilichte a bhith a’ faighinn an urraim seo, gu h-àraid nuair a sheallas mi air an liosta de shàr bhàird air an deach a bhuileachadh ron seo, agus chan eil mi cinnteach a bheil mi airidh air a bhith a’ nochdadh nam measg. Chan urrainn dhomh gun a bhith a’ smaoineachadh air na bàird chliùiteach a thug cuideachadh dhomhsa nuair a thòisich mi air bàrdachd a chur ri chèile, Ruaraidh MacThòmais agus Cairistìona Anna NicLeòid, agus mar sin tha mi an dòchas gum faigh mi an cothrom a bhith a’ brosnachadh sgrìobhadh sa Ghàidhlig, gu h-àraid anns na h-Eileanan Siar, anns a’ bhliadhna a tha romham.

Am measg nan urraman mòra Gàidhlig eile a bheirear seachad an-diugh aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail tha rud air a bheil an sluagh ro-dhèidheil an-còmhnaidh, Dràma a’ Mhòid, a bhios air an àrd-ùrlar ann an Àrd-sgoil Loch Abar a-mach o 7f.

Air taobh thall na h-aibhne ann an Ionad Nibheis, bidh cuid dhe na seinneadairean fireann is boireann as fheàrr a th’ againn ann an saoghal na Gàidhlig air an àrd-ùrlar. Tha seo a’ gabhail a-staigh farpaisean-crìochnachaidh an aigeallain-airgid – the gràinne-mhullaich nan co-fharpaisean do luchd-ionnsachaidh inbheach, le fad a bharrachd a’ gabhail pàirt am bliadhna na bha an-uiridh – a-mach o 2f agus an uair sin prìomh fharpais, farpais-chrìochnachaidh a’ bhuinn-òir aig 7.30f.

Bha an fheadhainn òg aig ìre air leth àrd an-dè. Nam measg, ann an co-fharpais an t-seann nòis aois 13 gu 15, bhuannaich Seumas Alasdair MacLeòid, aois 13, o Sgoil Sir E Scott sna Hearadh Prìne-fèilidh Airgid an t-Seann Nòis, agus bhuannaich Chloe Chaimbeulach, aois 15, à Steòrnabhagh Aigeallan-airgid an t-Seann Nòis agus Cuach Cuimhneachan Anna Cheallaidh NicDhòmhnaill leis gun d’ fhuair ise an comharra as àirde.

Cuideachd ann an roinn na cloinne eadar 13 is 15, bhuannaich Calum Mìcheal Moireastan o Àrd-sgoil Ghàidhlig Ghlaschu Prìne-fèilidh Airgid a’ Chomuinn Ghàidhealaich. B’ i Sophie Stiùbhart, 15, à Drochaid Sguideil ann an Siorrachd Rois a bhuannaich Aigeallan-airgid a’ Chomuinn Ghàidhealaich an dèidh dhi co-fharpais seinn aon-neach fo aois 19 a bhuannachadh Diluain.

Ann an Cogadh nan Còmhlan, rinn Sealladh à Àird nam Murchan a’ chùis air co-fharpais mhòr làidir o chòmhlain eile a bhios ainmeil cuideachd ann an ùine bheag ach an-diugh, b’ iadsan a bhuannaich a’ chiad àite. Mar dhuais, fhuair iad seisean clàraidh ann an stiùideo ionadail, Cuach Ailein Tòmas MhicMhìcheil agus Duais Cuimhneachan John Robertson leis cho comharraichte math ’s a bha an taisbeantas aca.

Bha an t-seinn a bha ri chluinntinn ann an co-fharpaisean nan còisirean a cheart cho comharraichte math. Ann an roinn na feadhainn eadar 13 is 18, b’ e Sèisteil à Muile, Morbhairne agus Loch Abar a bhuannaich Geall-dùbhlain na M-Uas Chaimbeul Bhlàraich ann an co-fharpais nan còisirean aon-fhuaimneach fosgailte, agus Geall-dùbhlain Aonghais M Rois airson an sgòr as àirde ann an Gàidhlig agus Geall-dùbhlain Belle Chaimbeul sa cho-fharpais puirt à-beul còisir fhosgailte. B’ e Còisir Àrd-sgoil Ghàidhlig Ghlaschu a fhuair Geall-dùbhlain Tìm an Òbain ann an co-fharpais còisir co-sheirm fhosgailte.

Cha robh Còisir na h-Òige à Inbhir Nis, san roinn fo aois 13, fada air dheireadh is iad a’ buannachadh trì duaisean. Fo stiùireadh Iain Murchadh MacGilleMhaolain, bhuannaich a’ chòisir Geall-dùbhlain Meur Obar Phuill is a Coimhearsnachd ann an co-fharpais còisir aon-fhuaimneach nam fileantach, Cupan na M-Uas Schroder ann an co-fharpais còisir puirt à beul nam fileantach agus Geall-dùbhlain Cuimhneachan na M-Uas Anna Ghrannd an Lagain ann an co-fharpais còisir co-sheirm nam fileantach, agus ri linn sin, Geall-dùbhlain Susan NicPheadrais, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainnis iad air na comharran as àirde a chosnadh anns gach roinn.

Sa cho-fharpais còisir aon-fhuaimneach fhosgailte, fhuair Còisir òg Mhuile Geall-dùbhlain Chomataidh Sgìre Bhàideanach agus Shrath Spè.

Cumaidh an ceòl beò a’ dol an-diugh, taing dhan Màrtainn Skene Dance Band agus aoighean sònraichte a bhios a’ cluich aig a’ Chèilidh sa Cheàrnag ann an Ceàrnag Chamshroin a-mach o 1f, agus an uair sin cèilidh dùbhlain, Gabh Òran le Robert Robertson a dh’fhàs ainmeil ’s e ann an Tide Lines mar fhear an taighe ann an Ionad Nibheis a-mach o 4f.

Thall san Taigh-dhealbh Ghàidhealach, gheibh gràdhaichean litreachais facal air an Ollamh Ùistean Cheape ann an A’ leantainn ceumannan Iain Luim agus Abraich eile ann am Bràigh Loch Abar a-mach o 2f agus thèid leabhar a chur air bhog, san dà chànan, le Fiona J. NicCoinnich – a bhuannaich bonn-òir i fhèin roimhe – The Cadence of a Song: the life of Margaret Fay Shaw, aig 4f.

Dhan fheadhainn òga, bidh seiseanan leughaidh spòrsail ann le Linda NicLeòid on BhBC ann an Eaglais Bhaile Dhonnchaidh, club Gàidhlig cloinne Sradagan agus cothrom a dhol an sàs gnìomhachdan air a’ bhlàr a-muigh le Spòrs Gàidhlig.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd Oifigear A’ Chomuinn Ghàidhealaich aig an ìre-sa: “Meal a naidheachd mòr dhan bhàrd ùr againn agus gu dearbh, dhan a h-uile duine a bhuannaich is a ghabh pàirt an-diugh. Sean is òg, luchd-ionnsachaidh no fileanta, ’s ann taing dhan fheadhainn a chruthaicheas rudan, a chuireas rud air an àrd-ùrlar agus a chomharraicheas cultar na Gàidhlig a tha àite a cheart cho cudromach aig a’ chànan an-diugh ’s a bha riamh.

Thuirt Iain Robasdan, Cathraiche Comataidh Ionadail Mòd Loch Abar: “’S ann air an fheadhainn a thig an làthair a chrochas soirbheas fèise sam bith. Leis a sin, às leth nan ceudan de dhaoine a chuir rudan air chois, a rinn obair shaor-thoileach is na h-ionadan sa chùlaibh, ur taing dhuibh uile ’s dhan a h-uile neach a chuir sìos ainm, gach britheamh is neach-ciùil, òraidiche is neach-amhairc a rinn Mòd na bliadhna cho spòrsail is beòthail. Guma math a thèid leis a h-uile duine a tha a’ feuchainn air duais sna co-fharpaisean an-diugh agus fàilte chridheil do bhana-bhàrd ùr a’ Chomuinn Ghàidhealaich.

Thuirt Ceannard Chomhairle na Gàidhealtachd, an Comhairliche Raymond Bremner: “Tha fealla-dhà is fothail gu leòr ann an Loch Abar! Tha Comhairle na Gàidhealtachd moiteil a bhith ag aithneachadh gu bheil àite fìor chudromach aig a’ Mhòd ann a bhith a’ brosnachadh is a’ neartachadh na Gàidhlig. Tha tachartasan mar seo, agus an cànan is an cultar a tha aig an cridhe, cho fìor chudromach a thaobh math sòisealta, cultarach is eaconamach sgìre na Gàidhealtachd. Tha soirbheachas a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail a’ sealltainn cho fìor tharraingeach ’s a tha cultar dùthchasach na Gàidhlig do dhaoine bho air feadh an t-saoghail.

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Thill Mòd Nàiseanta Rìoghail a Loch Abar ann an 2025, eadar 10mh is 18mh dhen Dàmhair. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

​Òrain Alba Nuaidh – Remembered in Exile

Cuirm-chiùil le Màiri Nic’ Ille Mhoire & Alasdair Roberts
Songs and Ballads from Nova Scotia

Dimàirt 14 Dàmhair ¦ Tuesday 14 October
20:00
An-Taigh-dhealbh Gàidhealach ¦ Highland Cinema, Screen 1
Thigibh ann airson oidhche shònraichte de dh’òrain Ghàidhlig à Alba Nuadh.
Join us for an unforgettable evening of Gaelic song.

Tiocaidean aig an doras no air-loidhne ¦ Tickets at the door or online:

https://buytickets.at/ancomunn/

​

​Tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail 2025 ann an Loch Abar letheach slighe a-nis agus tha an òigridh a tha fileanta sa Ghàidhlig ag ullachadh ceòl, dràma, bàrdachd is òrain is iad gu bhith air an àrd-ùrlar an dèidh pailteas duaisean a bhuannaich an luchd-ionnsachaidh an-dè.

Air a’ cheathramh latha dhen fhèis naoi làithean, bha Gàidheil suas ri aois 19 an sàs co-fharpaisean airson buinn, duaisean is gill-dhùbhlain eadar 27 tachartas.

Nam measg, ann an seinn aon-neach luchd-ionnsachaidh 13-15, bhuannaich Eilidh NicAonghais, aois 14, à Àird nam Murchan Bonn Cuimhneachan Sheumais C. Mhic a’ Phì, an dèidh dhi ar fàgail bog balbh is i a’ seinn an òrain ainmichte aice, Do’n Chuthaig.

Bhuannaich Eilidh Geall-dùbhlain Alasdair Hamalton cuideachd leis gum b’ ise a fhuair an comharra as àirde ann an Gàidhlig, ach ’s e Erin Greig aois 15 à Muilea fhuair Geall-dùbhlain Sìne Ghreumach leis a’ chomharra as àirde ann an ceòl.

Ann an roinn aois 16-18 ann an seinn thraidiseanta mheasgte aon-neach luchd-ionnsachaidh b’ i Màiri Mhoireastan, aois 18, às an Rubha a choisinn a’ chiad àite, a’ buannachadh Bonn Probhaist na h-Eaglaise Brice.

Ann an roinn 13-15 ann an seinn thraidiseanta mheasgte aon-neach luchd-ionnsachaidh, ’s e Robaidh Dòmhnall MacGilleEathain, aois 14, à Bàgh a’ Chaisteil ann am Barraigh a thug buaidh, a’ toirt dhachaigh Duais Dhòmhnaill MhicLeòid.

Ann an roinn seinn aon-neach 16-18 , ’s e Isla Duke às an Eaglais Bhreac a bhuannaich co-fharpais nan caileagan is Fionnlagh Moireastan à Glaschu a bhuannaich co-fharpais nam balach.

Bha na còisirean a cheart cho gasta. Ann an co-fharpais còisir aon-fhuaimneach an luchd-ionnsachaidh fo aois 13, ’s e Còisir Ghàidhlig Fèis Phàislig, fo shàr stiùireadh luchd-iùil Màiri NicGilleBhràith agus Ellen NicDhòmhnaill, sgeulachd an latha. Rinn iad cho math ’s gun do bhuannaich iad gach duais a bha ri fhaighinn, a’ gabhail a-staigh Geall-dùbhlain Dhòmhnaill MhicPhàil is Màiri NicPhàil, Cuach Iùbailidh Airgid Comunn Gàidhlig Dharlington agus Cuach Cuimhneachan Mhòraig Robb.

B’ e Sèisteil Bheag a dhrùidh air na britheamhan ann an co-fharpais puirt à beul còisirean luchd-ionnsachaidh fo aois 13 is thug iad leotha Cupa Mhic an t-Saoir agus Geall-dùbhlain na Mnà-uasail Olive Chaimbeul MBE. Fo stiùir Rhiona NicGilleBhàin, sheinn an còmhlan seata beòthail ’s ruitheamach.

Sna co-fharpaisean an-diugh, ann an roinn nam fileantach, ’s e tachartasan a’ Bhuinn-airgid an t-Seann Nòis do chaileagan is balaich aois 13 gu 15 an tè as motha, a-mach o 2f ann an Eaglais Chaitligeach an Naomh Moire, leis na deugairean a’ seinn òran Gàidhlig a thagh iad fhèin leotha fhèin.

Nan dèidh aig 6f bidh co-fharpais Aigeallan Airgid a’ Chomuinn Ghàidhealaich, le caileagan eadar 13 is 15 a’ seinn an òrain ainmichte Tha Thu Daonnan nam Smuain agus co-fharpais Prìne-fèilidh Airgid an t-Seann Nòis anns am bi balaich eadar aois 13 agus 15 a’ gabhail an t-seann òrain Balachan Beag a’ Chuailein Bhàin.

Ag ullachadh dhan chòmhrag cuideachd tha an 12 chòmhlan a tha a’ gabhail pàirt ann an Cogadh nan Còmhlan – tachartas a tha a’ fàs cho cudromach is e a’ toirt plathadh dhuinn dhen tàlant ùr a tha ag èirigh ann an saoghal na Gàidhlig is a’ chiùil thradaiseanta. Tòisichidh na farpaisean-ullachaidh aig 2f aig Eaglais Baile Dhonnchaidh, agus thèid na còig còmhlain as fheàrr air adhart chun na farpaise-crìochnachaidh aig 7.30f nuair a bhios gach sùil air an duais mhòr: seisean clàraidh ann an stiùideo.

A bharrachd air clàr-ama trang nan co-fharpaisean, bidh pailteas eile ann do luchd a’ Mhòid a bheir dhaibh cothrom a’ Ghàidhlig a chomharradh. Dhan fheadhainn bheaga, tha seo a’ gabhail a-staigh spòrs Bookbug aig Colaiste na Gàidhealtachd an Iar a-mach o 10.30m, Bookbug dà-chànanach ann an Leabharlann a’ Chaoil a-mach o 11m agus cothrom stobadh a-steach do sheisean làmh-cheàrdan dà-chànanach ann an Leabharlann a’ Ghearastain a-mach o 1f.

Do theaghlaichean, bidh Cèilidh sa Cheàrnag le ceòl beò le còmhlan-dannsa Robert Nairn agus aoighean sònraichte ann an Ceàrnag Chamshroin a-mach o 1f, agus an uair sin Cèilidh Teaghlaich eile ann an Ionad Nibheis a-mach o 6.30f.

A’ toirt cùisean an latha gu crìoch gu h-àrd-nòsach, cluichidh luchd-ciùil Albannach ainmeil Màiri NicGilleMhoire agus Alasdair Roberts tracaichean on albam as ùire aca Remembered in Exile: Òrain Alba Nuaidh san Taigh-dhealbh Ghàidhealach a-mach o 8f.

Thuirt Magaidh Choineagain, Cathraiche a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha am Mòd letheach slighe ann an Loch Abar am bliadhna agus chan eil coltas idir gu bheil iarrtas is ùidh sa Mhòd Nàiseanta Rìoghail a’ crìonadh idir – an ceart-aghaidh sin!

“Tha àireamh nan daoine, an luchd-chiùil is an luchd-taisbeantais a chuireas sìos ainm a’ sìor fhàs, dìreach mar a tha cumhachd-thàlaidh agus ruigheachd an tachartais – agus ri linn, na buannachdan eaconamach, sòisealta agus cultarach nach beag idir. Tha e cho mìorbhaileach fhaicinn.”

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Thig Mòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar gu crìoch air an 18^mh dhen Dàmhair. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

Tha òigridh a tha ag ionnsachadh na Gàidhlig aig teis-meadhan a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail an-diugh, le pailteas cho-fharpaisean is tachartasan Iomall a’ Mhòid far a bheil traidisean a’ dol an lùib ùr-ghnàthachais.

An dèidh latha cnuasachaidh Là na Sàbaid, tha prògram dian nan co-fharpaisean a’ leantainn air, le pailteas dhan fheadhainn òg is luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig eadar seinn aon-neach is seinn còisire, innse sgeulachdan is aithris bàrdachd tron latha.

Am measg nan co-fharpaisean as dèine bidh Bonn Probhaist na h-Eaglaise Brice 16-18 agus Bonn Cuimhneachan Sheumais C. Mhic a’ Phì do bhalaich is caileagan 13-15, an dà dhiubh ann an seinn thraidiseanta aon-neach.

Gheibh sinn a’ chiad phlathadh de bharrachd tàlant ùr ann an cultar na Gàidhlig aig co-fharpaisean litreachas na cloinne san Taigh-dhealbh Ghàidhealach a-mach o 4f, a’ toirt seachad duaisean ann an sgrìobhadh, ealain is na meadhanan.

A bharrachd air àireamh mhòr nan co-fharpaisean, tha mòran cuideachd a’ dol do Ghàidheil òga aig Iomall a’ Mhòid, prògram mòr eadar tachartasan, gnìomhachdan, bùthan-obrach is taisbeantasan.

A’ cur nar cuimhne gur e an t-ionnsachadh òg an t-ionnsachadh bòidheach, tha Bookbug a’ dol, seisean sgeulachdan, òran is rannan do chlann suas ri còig bliadhna a dh’aois aig Colaiste na Gàidhealtachd an Iar a-mach o 10.30m an-diugh. Fàilte ro mhàthraichean, athraichean is luchd-cùraim.

Do chlann aig aois bun-sgoile, bidh club Sradagan na cloinne ann an Loidse Taobh na h-Aibhne eadar 10m is 1f, Diluain gu Diciadain, le obair-ealain, làmh-cheàrdan is geamannan, agus cumaidh Leabharlann a’ Ghearastain astar beag suas an loch a’ ruith seisean dà-chànanach le pùpaidean is sgeulachdan an-diugh eadar 11m agus 12.30f.

Dhan fheadhainn eadar aois 7 is 11, bidh cothrom aca coinneachadh ris an sgioba a nì taisbeantas ciùil aig CBBC ALBA, Sruth, aig Colaiste na Gàidhealtachd an Iar. Cumaidh iad seiseanan eadar 10m is 2f an-diugh ’s a-màireach, a’ toirt plathadh dhan òigridh de gach rud eadar preasantadh, agallamhan is dreuchdan dhaoine air cùlaibh a’ chamara air a bheil feum ann an telebhisean.

Cuideachd aig Colaiste na Gàidhealtachd an Iar an-diugh ’s a-màireach, bidh cothrom aig deugairean aig a bheil Gàidhlig a dhol an sàs còig seiseanan cruthachadh susbainte le Cruth, cothrom deuchainn a thoirt do chuid dhe na sgilean digiteach a tha aig teis-meadhan obair nam meadhanan an-diugh.

Ma tha barrachd ùidh aig cuideigin ann an rudan a nì iad air a’ bhlàr a-muigh, tha Spòrs Gàidhlig a’ cumail seisean ann am bòrdadh seasaimh dhan fheadhainn eadar aois 8 is 12 agus bidh an seisean air fad ann an Gàidhlig.

Bidh bùth-obrach ann an Loidse Taobh na h-Aibhne cuideachd, Moladh Eisirean, a’ toirt sùil air eisirean. ’S e an sgioba aig Oilthigh Ghlaschu a ruitheas Pròiseact Eisirean a chumas am bùth-obrach seo agus bidh cothrom aig an fheadhainn òga rud no dhà ionnsachadh mu dheidhinn maoraich agus pròiseact ath-shlànachadh nan eisirean a tha a’ dol faisg air Loch Abar.

Cumaidh an spòrs aig Iomall a’ Mhòid a’ dol air an fheasgar. Dhan fheadhainn a tha a’ sireadh rudeigin ciùin ro àm leapa, bidh cothrom èisteachd ris an tionndadh Gàidhlig dhen leabhar ainmeil aig Beatrix Potter, Sgeulachd Pheadair Rabaid, aig seisean Àm Stòiridh le Leabharlann a’ Ghearastain, a-nochd agus an ath-oidhch’. Ma tha sibh frog fhathast, chan eil àite nas fheàrr na an Cèilidh Teaghlach aig Ionad Nibheis a-mach o 6.30f, cuideachd a-nochd agus an ath-oidhch’.

Airson cothrom suidhe agus tlachd a ghabhail ann am fonn sònraichte a’ Mhòid, dèan air A’ Seinn na Pìoba san Taigh-dhealbh Ghàidhealach a-mach o 7.30f. A bharrachd air tàlant à Loch Abar fhèin, bidh na sàr phìobairean Ailean Dòmhnallach agus Aonghas MacNeacail gad bheò-ghlacadh fad an fheasgair eadar ceòl aotrom is beòthail agus fuinn a dhùisgeas cridhe.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear Gnìomha a’ Chomuinn Ghàidhealaich aig an ìre-sa: “Tha sinn an-còmhnaidh a’ dèanamh oidhirp mhòr gum bi am Mòd Nàiseanta Rìoghail a cheart cho iomchaidh do Ghàidheil òga agus dhan fheadhainn a th’ air ùr-thighinn dhan chànan ’s chan ann dìreach dhan fheadhainn a th’ air a bhith an sàs o linn Oisein. Aig deireadh an latha, ’s iad an ath-ghinealach a chumas a’ dol cànan is cultar na Gàidhlig.

“Ri linn sin, chaidh prògram Diluain a’ Mhòid a dhealbhadh gu sònraichte airson ’s gum bi rudeigin ann dhan a h-uile duine, ge be dè an aois no ìre de Ghàidhlig a th’ aca no na rudan sa bheil ùidh aca – agus bidh barrachd ann fhathast sa chòrr dhen t-seachdain.”

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Thig Mòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar gu crìoch air an 18^mh dhen Dàmhair. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

​Thàlaidh deireadh-seachdain an fhosglaidh sluagh mòr gu Mòd Nàiseanta Rìoghail 2025 ann an Loch Abar is e a’ tòiseachadh air ceum deiseil le sluagh na fèise is gar fàgail air ar bioran mu na tha romhainn tron t-seachdain air fad.

Chaidh a stèidheachadh leis a’ Chomunn Ghàidhealach ann an 1891 airson teagasg, ionnsachadh is cleachdadh na Gàidhlig a bhrosnachadh ach cha robh nòisean aig daoine aig an àm dè cho cudromach ’s a dh’fhàsadh an tachartas seo – agus chan eil coltas sam bith gu bheil an taic dhan fhèis seo a’ dol an lughad idir.

Thàinig an dà chuid muinntir an àite agus luchd-tadhail cruinn aig blàran-iomain Loch Abar a dh’fhaicinn grunn sgioba ionadail a’ toirt buaidh. Choisinn Lunn Dà Bhrà Cupa Òigridh a’ Mhòid agus bhuannaich Loch Abar Cupa nam Ban, a’ togail Geall-dùbhlain LearnGaelic an dèidh dhaibh buannachadh air peanasan. Chaidh an latha le Baile a’ Chaolais ann an Cupa nam Fear is choisinn iad Geall-dùbhlain na h-Aghaidh Mòire aig an Àird.

Bha Pàirc Àrd-sgoil Loch Abar a cheart cho trang, le sgioba nam fear aig Comann Buill-choise Alba a’ cur fallais air a’ chiad latha dhen champa trèanaidh aca a mhaireas dà latha. Tha Alba FA, guth Gàidhlig ann an saoghal a’ bhuill-choise, a’ cleachdadh ball-coise mar chulaidh-cheangail is brosnachaidh agus airson fàs a thoirt air a’ Ghàidhlig.

Air taobh eile na fèise, bha cha mhòr 200 co-fharpais ann an ceòl is cultar na Gàidhlig a’ tòiseachadh, a’ gabhail a-staigh latha mòr de cho-fharpaisean ann an ceòl traidiseanta eadar an fhìdheall, am bogsa-ciùil is am piàno agus farpaisean pìobaireachd a’ Mhòid, rud a bhios teann an-còmhnaidh.

Bha a’ phìobaireachd òigridh ’s inbheach a’ dol ann an Àrd-sgoil Loch Abar agus ’s e Cameron May à Dillarburn ann an Siorrachd Lannraig a Deas a choisinn Pìobaireachd prìomh dhuais na pìobaireachd agus Ìre A.

Ann am pìobaireachd òigridh, chaidh an latha le Lily Robertson, aois 16, o Àrd-sgoil an Òbain a choisinn an W.G.G. ’S e Wilson Trophy ann am buidheann pìobaireachd 16-18 agus Charlie Mack, aois 16, o Àrd-sgoil Preston Lodge ann an Lodainn an Ear a bhuannaich Cupa Fiùsailearan Rìoghail na Gàidhealtachd ann am buidheann 16-18 ‘Caismeachd, Srath Spè is Rìdhle’. Sa bhuidheann 16-18 ‘ Port grad-charach is port cruinn’, ’s e Ùistean Raghnaill MacAnndrais a bhuannaich, a’ togail Geall-dùbhlan Dùghall Caimbeul MacComhain (An t-Òban).

Sa cho-fharpais fo aois 16 ann am pìobaireachd, ’s e Seumas Silcock, aois 14 às an Eaglais Bhreac a bhuannaich duais aig a’ Mhòd a’ chiad turas, a’ togail Geall-dùbhlain Cuimhneachan an t-Ollaimh DS MacLagain. Choisinn Seumas cuideachd an dàrna àite ann an co-fharpaisean ‘Caismeachd 2/4’ fo aois 16 agus ‘Srath Spè is Rìdhle’ fo 16.

’S e Seonaidh Forrest às an Eilean Sgitheanach, o Àrd-sgoil a’ Phluic a choisinn duais ‘Caismeachd 2/4’ fo 16, a’ toirt dhachaigh Cuach Ruairidh Rothaich ach ’s e Harris Morford o Acadamaidh Locarbaidh a choisinn a’ chiad àite sa buidheann ‘Srath Spè is rìdhle’ fo 16.

Dhan fheadhainn a tha dèidheil air na h-ealain, chaidh taisbeanadh Duais Ealain na Gàidhealtachd 2025 fhosgladh gu h-oifigeach ann an Taigh-ealain MhicCaluim sa Ghearastan – agus na lùib, chaidh na h-obraichean-ealain a th’ air a’ gheàrr-liosta am-bliadhna fhoillseachadh.

Thagh na britheamhan, Beth Robastan Fiddes agus Donaidh Rothach, iad fhèin nan sàr luchd-ealain cuideachd, an 12 obair-ealain a leanas dhen 70 a tha gan taisbeanadh o fheadh na Gàidhealtachd is nan Eilean:

• Stacks at Mangersta le Lillian Crichton, Open Studios Hebrides

• Cnoc Fuar le Mike Darling, An Tobar agus Tèatar Mhuile

• Falls le Laura Donkers, Comann Ealain Uibhist

• The World’s on Fire le Christine NicEòghainn, Comann Ealain Inbhir Nis

• Narrowlands le Daniel Freytag, Artmap Earra-Ghàidheal

• George’s Window of Contentment le Carole Gutteridge, Comann Luchd-ealain Bhàideanach is Shrath Spè

• Washed Up/Bàrrlach le Anna Nic an Fhithich, Urras-ealain An Ealdhain, Loch Abar

• High Up le Stephen Redpath, An Talla Solais, Ulapul

• Tràigh – “Ciamar nach do mhair an reothart” le Charlie Scott, Club nan Ealan Albannach

• Borrowdale le Debbie Shepherd, Comann Luchd-ealain Bhàideanach is Shrath Spè

• Fear-faire an iar-thuath le Catrìona Sutharlannach, Comann Ealain Machair Chat

• Who Controls the Past Controls the Future, Who Controls the Present Controls the Past le Iain MacGilleBhàin, Comann Ealain Inbhir Nis.

Mairidh an taisbeanadh poblach gu ruige Disathairne 18mh dhen Dàmhair agus thèid na duaisean a thoirt seachad Dihaoine 17mh dhen Dàmhair 12:30f. Gheibh an neach a bhuannaicheas agus buidheann ionadail nan ealan aca £1,000 còmhla am-bliadhna agus cothrom na h-obraichean a shealltainn aig a’ Bhriggait ann an Glaschu, taing dha Wasp Studios.

’S e cuirm-chiùil Ar Cànan ’s Ar Ceòl air a bheil fèill mhòr an-còmhnaidh a thug latha comharradh na Gàidhlig gu crìoch. Fo stiùir bata-ciùil Eòghainn MacEanraig à Loch Abar, fhuair an luchd-èisteachd feasgar de cheòl is dannsa.

Bha taisbeantasan ann le còmhlain-phìoba, còisirean Gàidhlig, Comann Srath Spè ’s Rìdhleachan Loch Abar, Cèilidh air Chuairt le Fèis Loch Abar, am buidheann ‘Sealladh’ o Àrd-sgoil Àird nam Murchan agus an Jane Douglas School of Dance. Agus a bharrachd air sin, còmhlan-taighe glè shònraichte le luchd-ciùil Loch Abar, Eòghann e fhèin, Raonaid Nic an Fhùcadair, Aonghas MacNeacail, Ros MacMhàrtainn agus Raibeart Nairn.

Mar a tha an treas latha dhen Mhòd Nàiseanta Rìoghail 2025 air fàire, tha cothrom cnuasachaidh is adhraidh ann aig Seirbheis Eaglais a’ Mhòid a bhios ann an Eaglais Baile Dhonnchaidh aig 2.30f agus thèid an t-seirbheis a bheò-chraoladh air BBC Radio nan Gàidheal.

Suas pìos dhen fheasgar bidh Ceòl Soisgeulach Ceilteach ann an Eaglais Baile Dhonnchaidh cuideachd, a’ toirt taing tro mheadhan na Gàidhlig, ceòl is òrain, a’ tòiseachadh aig 7f.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear Gnìomha a’ Chomuinn Ghàidhealaich aig an ìre-sa: “Tha e cho mìorbhaileach Gàidhlig a chluinntinn anns gach oisean dhen Ghearastan agus a’ faicinn ealain, cultar is spòrs a’ chànain air feadh an àite, rudeigin nach tachair ach aig a’ Mhòd.

“Tha e a’ sealltainn dhuinn cho soilleir na chuireas sinn air saod ma thig sinn cruinn còmhla a chomharradh rud agus, tha mi an dòchas, gun toir e brosnachadh do Ghàidheil òga às ùr an struileag a thogail, a dhèanamh cinnteach gun soirbhich am Mòd Nàiseanta Rìoghail e fhèin agus a’ Ghàidhlig aig a chridhe o ghlùin gu glùin.”

A’ coimhead air adhart gu Diluain 13mh dhen Dàmhair, bidh pailteas rudan ann a chòrdas do Ghàidheil òga agus do dhaoine a th’ air ùr-thighinn dhan a’ chànan. Bidh seisean Bookbug ann dhan fheadhainn fo aois còig, le sgeulachdan, òrain is rannan agus bidh fàilte ro mhàthraichean, athraichean is luchd-cùraim.

Dhan fheadhainn sa bhun-sgoil, bidh club Sradagan do chlann Ghàidhlig agus bidh cothrom dhan fheadhainn eadar 7 is 11 bliadhna a dh’aois a dhol an sàs telebhisean le sgioba CBBC ALBA agus dhan fheadhainn eadar 8 is 12 cothrom bòrdadh-seasaimh ionnsachadh. Do dheugairean aig a bheil Gàidhlig, bidh cothrom air grad-chùrsa ann an cruthachadh susbainte agus saothrachadh video mar phàirt de bhuidheann Cruth.

Tha pailteas ann do Ghàidheil de dh’aois sam bith eadar deas-ghnàth Duaisean Litreachais na Cloinne, bùth-obrach Moladh Eisirean, a’ chiad chèilidh teaghlaich (bidh fear eile ann) agus A’ Seinn na Pìoba air an fheasgar.

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Thig Mòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar gu crìoch air an 18mh dhen Dàmhair. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

Tha an fhèis as motha ann an Alba a chomharraicheas cànan is cultar na Gàidhlig, am Mòd Nàiseanta Rìoghail 2025, fo sheòl gu h-oifigeach a-nis.

Chaidh an tachartas fhosgladh le mòr-shiubhal dòrn-leus a-raoir, le muinntir an àite agus aoighean o fheadh an t-saoghail an guaillibh a chèile, a’ soillseachadh sràidean a’ Ghearastain ann an Loch Abar far a bheil am Mòd am bliadhna.

Bha na thàinig na dhèidh a cheart cho drùidhteach is an còmhlan Gàidhlig, Dàimh, a’ fosgladh na cuirme-ciùil ann an talla Ionad Nibheis, ri taobh Ceilear – buidheann de luchd-ciùil òga a thug ball dhen chòmhlan Dàimh, Aonghas NicCoinnich, cruinn an toiseach.

A bharrachd air spiorad na fèise, chaidh urraman na bliadhna a thoirt seachad aig aig fàilteachas catharra sònraichte cuideachd, urram ainmeil Neach-ionnsachaidh Gàidhlig na Bliadhna agus Caraidean a’ Mhòid.

Air a thaghadh le Sabhal Mòr Ostaig, chaidh Màrtainn Robastan a chrùnadh Neach-ionnsachaidh Gàidhlig na Bliadhna. ’S ann à clachan beag Àrnasdal ann an Gleann Eilg a tha Màirtinn far an robh pailteas Gàidhlig ach ’s ann san sgoil a fhuair Màirtinn a’ chiad bhlasad ceart dhen chànan.

Dh’fhàs a ghaol air cànan is cultar na Gàidhlig ach aig an aon àm, mhothaich e gun robh àireamh luchd-labhairt na Gàidhlig a’ crìonadh san sgìre. Ri linn sin, an dèidh dha ceumnachadh aig Oilthigh Shruighlea, chlàraich Màrtainn aig Sabhal Mòr Ostaig airson piseach a thoirt air a chuid Ghàidhlig. Cha d’fhuair e dìreach BA ann an Gàidhlig is Ceòl ach dh’fhàs e na thosgaire airson na Gàidhlig an dà chuid aig an taigh ann an Gleann Eilg agus sa choimhearsnachd air fad.

Thuirt Màrtainn Robastan: “Tha mi air mo dhòigh an duais seo fhaighinn. Ged a thòisich mi Gàidhlig ionnsachadh san àrd-sgoil, rinn mi oidhirp mhòr aig Sabhal Mòr Ostaig gus faighinn gu fileantachd agus tha an duais seo a’ dearbhadh dhomh gu bheil mi air sin a dhèanamh. Tha Gàidhlig a-nis na pàirt mhòr dhem bheatha anns an obair agam agus gu sòisealta agus tha mi gu math taingeil airson sin.

A bharrachd air Neach-ionnsachaidh Gàidhlig na Bliadhna, Màrtainn Robastan, fhuair ceithir Caraidean a’ Mhòid urram airson na rinn iad as leth a’ chànain: Màiri NicNèill a tha a’ fuireach ann an Inbhir Nis; Jimmy Camshronach às a’ Ghearastan; Donaidh MacGilleBhràith à Àird nam Murchan; agus bana-ghaisgeach ionadail Loch Abar Criosaidh NicEachainn, a chaochail na bu tràithe am bliadhna, dìreach ron 90mh co-là breith aice.

Rugadh Màiri NicNèill ann an Grianaig ach bhuineadh a teaghlach a Leòdhas, agus cha robh i ach còig bliadhna a dh’aois nuair a chaidh i dhan mhòd a’ chiad turas. Bliadhnaichean an dèidh sin, stèidhich i mòd gu tur ùr ann an Poll Iùbh ann an iar-thuath na Gàidhealtachd far an robh Breacaist is L aig Màiri agus an duine aice nach maireann – agus bha i na ceann-suidhe aig na co-fharpaisean fad iomadh bliadhna.

Thug Jimmy Camshronach, à Àird nam Murchan o thùs, seachad a’ chuid as motha dhe bheatha sa Ghearastan, agus b’ e dlùth-charaid aige agus ‘athair Mòd Loch Abar’ Teàrlach MacColla a dhùisg gaol ann an ceòl Gàidhlig ann agus a thug brosnachadh dha a dhol an sàs na còisire ionadail aige. ’S e sàr sheinneadair, fear a’ bhogsa agus fear an taighe a th’ ann an Jimmy an-diugh agus chithear gu tric e aig mòdan agus bidh e aig Fèis Phan-Cheilteach na h-Èireann gach bliadhna.

’S ann à Àird nam Murchan a tha Donaidh MacGilleBhràith cuideachd, aonan dhen cheathrar a choisinn duais, agus b’ esan aon dhe na daoine a stèidhich Busaichean Seile. Cha robh ann ach companaidh bheag an toiseach ach tha còrr is 50 bus aca an-diugh ’s iad a’ ruith còmhdhail ionadail agus air feadh na dùthcha. Bha Donaidh a-riamh a’ cur taic dhan a’ Mhòd agus tha seirbheis shònraichte aig a ghluaiseas luchd nan co-fharpaisean, luchd-taisbeantais is luchd-èisteachd a’ Mhòid mun cuairt – a’ gabhail a-staigh bus Mac a’ Bhriuthainn a chaidh ath-leasachadh o chionn goirid a tha ionmhainn aig mòran.

Ged a chaochail i roimhe, chaidh duais a bhuileachadh air Criosaidh NicEachainn airson na rinn i as leth na Gàidhlig fad a beatha. ’S ann à Uibhist a Deas a bha Criosaidh agus bha Gàidhlig on ghlùin aice agus ghabh i pàirt ann am Mòd nuair a bha i naoidh bliadhna a dh’aois an toiseach. Bha i ag teis-meadhan coimhearsnachd na Gàidhlig agus rinn i dachaigh ann an Loch Abar. Choisinn Criosaidh am bonn òir airson seinn thradaiseanta san Eilean Sgitheanach ann an 1982 agus stèidhich i Còisir Ghàidhlig Òigridh Loch Abar a dh’fhàs gu math soirbheachail aig a’ Mhòd fo a stiùir agus chaidh Saorsa Loch Abar a bhuileachadh oirre ri linn ann an 2007.

Leis a’ cheathrar a fhuair an duais am bliadhna, tha 17 Caraidean a’ Mhòid ann uile gu lèir, urram ùr a chaidh a thoirt a-steach ann an 2022.

Tha prògram an latha a’ leantainn air far an do stad comharradh a’ chiad latha agus tha e a cheart cho làn de rudan, eadar pailteas cho-fharpaisean agus taisbeantasan aig Iomall a’ Mhòid a tha sinn uile a’ dèanamh fiughair ris.

Bidh sgioba nam fireannach aig Comann Ball-coise na h-Alba (FA) deiseil is deònach is iad a’ cumail campa trèanaidh aig Astro Àrd-sgoil Loch Abar fad dà latha. Bidh na cluicheadairean air a’ bhlàr-iomain, aig an aon àm, ullamh ealamh airson Cuach Camanachd a’ Mhòid leis gun deach a’ cho-fharpais a chur dheth an-uiridh air sgàth an uisge.

Thèid Cuach Òigridh a’ Mhòid agus Cuach Boireannaich a’ Mhòid, eadar Loch Abar agus Gleanna Garradh, a chumail air Blàr Fhriseil agus Cuach Fireannaich a’ Mhòid, eadar Àird nam Murchan is Baile a’ Chaolais aig an Àird.

Ach cha bhi co-fharpais chàirdeil a’ dol dìreach eadar sgiobannan spòrs Gàidhlig. Tòisichidh cha mhòr 200 co-fharpais ann an cànan, bàrdachd, dannsa agus ceòl an-diugh cuideachd. Nam measg bidh co-fharpais a tha ionmhainn aig mòran aig a’ Mhòd, co-fharpaisean na pìobaireachd, le òigridh na dùthcha fo aois 16 agus feadhainn eadar 16 agus 18 bliadhna a dh’aois a’ gabhail pàirt ann an co-fharpais pìobaireachd òigridh agus an uair sin co-fharpais pìobaireachd inbheach eadar roinn nam prìomh chluicheadairean Ìre A agus B, gach aon le ceòl-mòr, meàrrsa, Srath Spè agus rìdhle.

An dèidh othail an latha bidh cothrom aig muinntir a’ Mhòid gabhail air an socair beaga is cuirm-chiùil fhèillmhor Ar Cànan ’s ar Ceòl a’ tilleadh aig Ionad Nibheis aig 7.30f a-nochd.

Bidh tàlant à Loch Abar is nan sgìrean faisg air an àrd-ùrlar, eadar còmhlain-phìoba. còisirean Gàidhlig, Comann Srath Spè is Rìdhleachan Loch Abar, Cèilidh air Chuairt aig Fèis Loch Abar, buidheann ‘Sealladh’ Àrd-sgoil Àird nam Murchan – agus rud a tha gar fàgail air ar bioran, còmhlan-ciùil taighe an luchd-chiùil ionadail ainmeil eadar Eòghann MacEanraig, Raonaid Nic an Fhùcadair, Aonghas MacNeacail, Ros MacMhàrtainn agus Raibeart Nairn. Bidh taisbeantasan dannsa sgairteil ann cuideachd le Jane Douglas School of Dance a dh’fhàgas ur casan nan torainn.

Mas e cnuasachadh is adhradh a tha a dhìth oirbh, thèid seirbheis eaglais a’ Mhòid a chumail a-màireach aig 2.30f ann an Eaglais Baile Dhonnchaidh agus thèid an t-seirbheis a bheò-chraoladh air BBC Radio nan Gàidheal. An dèidh sin, aig 7f thèid Moladh Ceilteach a chumail le Adhradh Ceilteach, le measgachadh de dh’òrain-adhraidh is ceòl-adhraidh le feadhainn òga agus inbheach.

Thuirt Magaidh Choineagain, Cathraiche a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “’S obair mhòr mhòr a th’ ann am Mòd sam bith, eadar mòran dhaoine agus gu sònraichte a’ chomataidh stiùiridh ionadail agus na saor-thoilich. Tha e a’ toirt togail cho mòr dhomh mar sin gun d’fhuair sinn freagairt cho mòr an seo aig Mòd Loch Abar, eadar an sluagh mòr a bh’ againn aig oidhche an fhosglaidh agus àireamh mhòr nan co-fharpaiseach agus nan daoine a cheannaich tiocaidean airson Iomall a’ Mhòid.

“Tha e cuideachd ag innse dhuinn na tha de ghaol, lùthas agus taic dhan a’ Ghàidhlig agus cultar na Gàidhlig eadar na ginealaichean is ann an coimhearsnachdan thall ’s a-bhos.”

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Thig Mòd Nàiseanta Rìoghail ann an Loch Abar gu crìoch air an 18mh dhen Dàmhair. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

​Bidh Loch Abar aig teis-meadhan fèis na Gàidhlig fad naoi làithean is am Mòd Nàiseanta Rìoghail a’ tòiseachadh an-diugh.

Cuiridh an t-sàr fhèis seo ceòl is cultar Gàidhlig de gach seòrsa air an àrd-ùrlar, a’ tilleadh dhan a’ Ghàidhealtachd a’ chiad turas ann an ochd bliadhna, a’ tàladh 2,000 co-fharpaiseach is neach-compàirteachaidh gu sràidean is ionadan a’ Ghearastain.

Tòisichidh an tachartas comharraichte seo le mòr-shiubhal leusan bòidheach, a’ sealltainn draoidheachd is spiorad coimhearsnachd a’ chruinneachaidh. Falbhaidh na ceudan tro na sràidean le dòrn-leòis nan làmhan, taisbeantas a sheallas dhan a h-uile duine dè seòrsa seachdain spaideil a tha gu bhith ann.

Bidh fàilte ro aoighean is muinntir an àite an uair sin sa phrìomh ionad, Ionad Nibheis, a dh’fhaicinn buidheann òigridh Ceilear às an Eilein Sgitheanaich agus buidheann ainmeil na Gàidhealtachd, Dàimh , aig a’ chuirm-fhosglaidh.

Ruithidh am Mòd – facal a tha a’ ciallachadh ‘cruinneachadh’ – gu 18mh latha dhen Dàmhair agus ’s e seo an fhèis as motha san t-saoghal a chomharraicheas a’ Ghàidhlig. Tha e air a bhith a’ dol fad 133 bliadhna agus thèid a chumail ann am baile Albannach eile gach bliadhna agus bha e ann an Loch Abar ann an 1922 an turas mu dheireadh.

Tha cuirmean-ciùil, co-fharpaisean, taisbeanaidhean, seiseanan, mòr-shiubhal, cèilidhean sràide agus spòrs air a’ chlàr-ghnothaich, a’ sealltainn gu soilleir dè cho beòthail, cumhachdach is cudromach ’s a tha an cànan.

A’ chiad latha dhen Mhòd, thèid Tosgaire Gàidhlig na bliadhna ainmeachadh cuideachd leis an Leas-Phrìomh Mhinistear agus Rùnaire a’ Chaibineit airson na h-Eaconomaidh agus Gàidhlig, Ceit Fhoirbeis. Leis an duais chliùiteach seo le Riaghaltas na h-Alba, thèid sàr-Ghàidheil aithneachadh a th’ air am beatha a thoirt do bhrosnachadh a’ chànain.

’S e Art MacCormaig, seinneadair, craoladair is fear nan ealan Gàidhlig às an Eilean Sgitheanach a fhuair an duais seo ann an 2025. Rugadh Art anns an Eilean Sgitheanach agus ’s e gaisgeach cultar, ceòl is foghlam na Gàidhlig a th’ ann a rinn obair ionmholta sna deicheadan de bhliadhnaichean a thug e seachad aig Fèisean nan Gàidheal, iomairt a chumas taic ri leasachadh oideachadh sna h-ealain Ghàidhlig sa choimhearsnachd aig fèisean air feadh na h-Alba. Bha Fèisean nan Gàidheal fo stiùir Art fad còrr is 30 bliadhna, a’ leasachadh is a’ cumail taic ri ealain is foghlam na Gàidhlig is ris na fèisean, is mu thuaiream 80,000 duine an sàs annta gach bliadhna.

Nochd Art aig Mòdan ionadail an toiseach, a’ seinn, nuair a bha e ochd bliadhna a dh’aois is bha e an sàs gach Mòd Nàiseanta on a bha e 10 is choisinn e bonn òir nuair a bha e 18 aig a’ Mhòd Nàiseanta ann an Tobar na Màthar. Rinn e clàran leis fhèin, chluich e ann an còmhlanan-ciùil air feadh an t-saoghail agus ann an còmhlan dithis agus nochd e air an telebhisean is air an rèidio, a’ brosnachadh cultar na Gàidhlig. Chuir e air chois companaaidh ciùil Macmeanmna còmhla ri caraid agus rinn iad còrr is 60 albam agus fhuair iad fàilte gu Talla Gaisgeach Ceòl Tradaiseanta na h-Alba ann an 2011.

Tha Art air a bhith an sàs iomairtean Gàidhlig gu domhain is e na bhall air iomadh bòrd is aig teis-meadhan nan iomairtean airson sgoiltean làn-Ghàidhlig ann am Port Rìgh agus Dùn Èideann. Bha e cuideachd na chathraiche air buidheann-obrach gheàrr-ùine air cothroman eaconamach agus sòisealta dhan Ghàidhlig; tha a cuid mholaidhean ag amas air cothroman sòisealta agus eaconamach àrdachadh ann an sgìrean dham buin a’ Ghàidhlig gu traidiseanta, airson taic a chumail ri soirbheas a’ chànain. Fhuair Art OBE ann an 2015 mar urram air an obair a rinn e ann am foghlam na Gàidhlig. Tha Art fhathast a’ seinn an-diugh, a’ dèanamh obair britheimh is preasantair agus fhathast na fhear-iomairt mòr airson cultar na Gàidhlig. Tha an triùir cloinne aige an sàs ann an seinn Ghàidhlig cuideachd is tha gach aon dhiubh air bonn òir iomraiteach a bhuannachadh.

’S e tachartas na bliadhna seo a’ chiad Mhòd Nàiseanta a thathar air cumail o chaidh Achd nan Cànan Albannach aontachadh. Leis an reachdas seo a fhuair taic aona-ghuthach bho BhPA, thèid a’ Ghàidhlig a stèidheachadh mar chànan oifigeil, agus thèid cumhachdan a thoirt a-steach leis am faod pàrantan iarraidh gun tèid sgoil Ghàidhlig a stèidheachadh anns na sgìrean aca.

Thuirt Art MacCormaig, Tosgaire na Gàidhlig: Bha a’ Ghàidhlig riamh cudromach na mo bheatha, eadar dachaigh agus obair, ach bha taic ann bho theaghlach is bho cho-obraichean anns a h-uile rud a rinn mi. Tha mi glè thaingeil do Riaghaltas na h-Alba agus don Chomunn Ghàidhealach airson urram a bhuileachadh orm mar Thosgaire Gàidhlig na Bliadhna. Ged nach eil mi ag obair làn-ùine tuilleadh, cha chuirinn mo chùl ri iomairtean Gàidhlig agus tha mi a’ dèanamh fiughair ri taic a thoirt seachad far am biodh sin comasach dhomh.”

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear Gnìomha a’ Chomuinn Ghàidhealaich aig an ìre-sa: “Tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail na chlach-stèidh aig cultar na Gàidhlig agus tha sinn air ar bioran gu bheil an fhèis seo a’ tilleadh a Loch Abar. Chì sinn tàlant, dìorras agus dealas do-chreidsinneach nan co-fharpaiseach is an luchd-taisbeantais an t-seachdain-sa, spiorad ar cànain. Tha am Mòd na chuimhneachan làidir is e a’ toirt nar cuimhne dè cho cudromach ’s a tha e Gàidhlig a dhìon is a bhrosnachadh dha na ginealaichean seo romhainn agus tha e na chothrom coinneachaidh agus cruthachaidh fìor mhath. Tha sinn a’ dèanamh fiughair ri seachdain do-chreidsinneach de cheòl, càirdean is pròis chultarach.”

Thuirt an Leas-Phrìomh Mhinistear, Ceit Fhoirbeis: “Tha am Mòd Rìoghail Nàiseanta na phàirt phrìseil de dhualchas cultarail na h-Alba, ’s e air a bhith aig fìor chridhe na coimhearsnachd Gàidhlig fad còrr is 100 bliadhna. Tha an tachartas a’ cur beairteas ri coimhearsnachdan agus a’ cuideachadh le bhith ag àrdachadh na chosgas luchd-tadhail, ’s am Mòd Nàiseanta an-uiridh a’ toirt a-steach mu £3.6 millean dhan eaconamaidh.

“Tha e na thoileachas mòr dhomh Tosgaire Gàidhlig na bliadhna seo - Art MacCarmaig - ainmeachadh, ’s e na shàr-eisimpleir dhen choisrigeadh agus dealas a chumas a’ Ghàidhlig a’ dol bho neart gu neart. Air sgàth cho dealasach ’s a tha e a thaobh foghlam agus cultar Gàidhlig, faodaidh na ginealaichean ri thighinn an gàirdeachas agus an dàimh fhaireachdainn a thig bho chleachdadh na Gàidhlig.”

Thuirt ceannard Comhairle na Gàidhealtachd Raymond Bremner – e fhèin na sheinneadair ainmeil a bhuannaich bonn òr nuair a bha am Mòd ann an Loch Abar ann an 1999: “’S e prìomh chruinneachadh coimhearsnachd na Gàidhlig a th’ anns a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail agus tha e math gu bheil e a’ tilleadh chun na Gàidhealtachd a-rithist.

“Tha sinn uile fada an comain luchd-obrach a’ Chomuinn Ghàidhealaich, comhairle na Gàidhealtachd, comataidh ionadail a’ mhòid agus sluagh mòr nan saor-thoileach airson a rinn iad de dh’ullachadh airson mòr na bliadhna.

“Bidh rudeigin dhan a h-uile duine ann am sàr phrògram na bliadhna. Tha mi làn-chinnteach gum bi Mòd Nàiseanta Rìoghail air leth soirbheachail againn ann an Loch Abar agus gum bi deagh àm aig gach co-fharpaiseach is aoigh a thig tron t-seachdain.

“Tha sàr thradaisean pròiseil Gàidhlig againn ann an Loch Abar agus cluinnidh ’s chì sinn seo sna h-òrain, fuinn is sgeulachdan a bhios aig na diofar thachartasan.

“Còrdaidh comharradh cultar na Gàidhlig seo do mhuinntir an àite gu mòr agus bidh deagh dhìleab buan aige dhan chànan, dhan a’ Ghàidhealtachd is do dh’Alba.”

Thuirt Rob Dickson, Ceannard a’ Ghnìomhachais is nan Tachartasan aig VisitScotland: “Tha Gàidhlig na phàirt chudromach de dhearbh-aithne na h-Alba agus tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail air a bhith a’ comharradh an t-sàr-dhualchais seo fad còrr is 130 bliadhna. Tha an tachartas seo am measg pailteas thachartasan is fhèisean a th’ againn tron bhliadhna, tachartas nach eil dìreach a’ toirt urram dhan dualchas Ghàidhlig againn ach prìomh iomairt a neartaicheas eaconamaidh na h-Alba le bhith a’ tàladh luchd-turais gu diofar àitichean nar dùthaich is a’ sealltainn dhan t-saoghal na th’ againn de shàr-thurasachd is tachartasan.”

Thuirt Ealasaid Dhòmhnallach Ceannard (CEO) Bhòrd na Gàidhlig: “Leis na chunnaic sinn ro làimh dhen mhòd ann an Loch Abar, tha sinn uile làn-chinnteach gum bi deagh àm againn. Tha mi cho toilichte gu bheil cothrom aig an sgìre seo a-rithist brod cànan, cultar, dualchas is coimhearsnachd na Gàidhlig a thaisbeanadh agus tha Bòrd na Gàidhlig a’ guidhe gach soirbheas leis na daoine a tha ga chur air chois, na daoine ghabhas pàirt sna co-fharpaisean agus a h-uile duine a thig a dh’fhaicinn a’ Mhòid!

“Bu chaomh leam meal do naidheachd a thoirt dha Art MacCormaig cuideachd is e air urram Tosgairean na Gàidhlig a chosnadh am bliadhna, urram a tha e làn-airidh air is e an sàs brosnachadh ar cànain is ar coimhearsnachdan o chionn fhada.”

Fhuair am Mòd taic o EventScotland, na phàirt de VisitScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle na Gàidhealtachd, Riaghaltas na h-Alba, Cailleannach Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA am bliadhna.

Tillidh Mòd Nàiseanta Rìoghail a Loch Abar ann an 2025, eadar 10mh is 18mh dhen Dàmhair. Gheibhear tiocaidean airson na tachartasan mòra aig https://buytickets.at/ancomunn.

​Tha An Comunn Gàidhealach air leth toilichte taic BID Fort William aithneachadh an lùib Mòd Nàiseanta Rìoghail Loch Abar 2025. Bheir Am Mòd buaidh nach beag air eaconamaidh agus companaidhean sa sgìre is mar sin tha co-obrachadh mar seo gu math iomchaidh.