​A’ leantainn air co-chomhairleachadh a chaidh a dhèanamh le còisirean Gàidhlig, tha An Comunn Gàidhealach, a’ bhuidheann a chuireas Am Mòd Nàiseanta Rìoghail air dòigh, air planaichean fhoillseachadh an-diugh, le stiùireadh mar a thèid taic a chumail ri co-fharpaisean nan còisirean, air a bheil meas mòr, agus mar a thèid leasachadh a dhèanamh orra.

A-rèir nam molaidhean a dh’fhoillsich iad an-diugh, tha a’ bhuidheann a’ cur prìomhachas air fileantachd sa Ghàidhlig mar phrìomh chomharra sàr-mhathas còisire, a’ togail air na beachdan a fhuaireas bho bhuill nan còisirean, stiùirichean còisir, leughadairean Gàidhlig agus Comunn nan Còisir.

Thèid ceithir prìomh cho-fharpaisean do chòisirean a chumail aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail gach bliadhna, le còrr is 34 còisir an sàs annta thairis air dà latha, ’s na seinneadairean a’ feuchainn air Sgiath Latharna no Cuach an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul Diardaoin agus Sgiath MhicShimidh is Thulaich Bhàrdainn no Geall-dùbhlain Mairead NicDhonnchaidh Dihaoine.

Aig cridhe nam molaidhean, tha com-pàirteachas ùr eadar Sabhal Mòr Ostaig agus SpeakGaelic a chumas taic ri còisirean is ris na buill aca le frèam-obrach fileantachd Gàidhlig a leanas an Common European Framework of Reference for Languages.

Mar thoradh air a’ cho-obrachadh seo, gheibh na còisirean taic a bharrachd tro ghoireasan, seiseanan trèanaidh air loidhne agus aghaidh ri aghaidh a chuidicheas na buill aca le bhith a’ toirt piseach air a’ Ghàidhlig aca, a’ stèidheachadh a’ chànain aig cridhe nan còisirean Gàidhlig.

Leis na h-atharrachaidhean seo, thathas ag amas air dleastanas a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail comas sa chànan a dhaingneachadh, agus bithear a’ gabhail a-steach na leanas airson a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail ann an 2026:

• Dòigh ùr airson measadh a dhèanamh air an ìre de Ghàidhlig aig buill nan còisirean sna ceithir co-fharpaisean mòra a ghabhas àite sgeama nan cairtean òir, airgid agus umha a tha an sàs aig an àm seo

• Iarrar air na còisirean plana Gàidhlig goirid a chur chun a’ Chomuinn a bheir comas dhaibh ìrean fileantaich buill nan còisirean a thuigsinn.

• Thèid diofar dhòighean a chur an sàs airson measadh a dhèanamh air fileantachd buill nan còisirean airson ’s gum freagair iad air gach neach

Anns an aithisg a tha ga cur chun nan còisirean Gàidhlig an-diugh thathas a’ moladh atharraichean air structar is riaghailtean nan co-fharpaisean san àm ri teachd cuideachd.

Thathas a’ moladh nach fhaod seinneadairean, bho 2027, seinn ach san aon chòisir ann an aon phrìomh co-fharpais a-mhàin gach latha airson cothromachd, ion-ghabhalachd agus airson dèanamh cinnteach gum bi cothrom aig gach còisir sealltainn dè cho cruthachail agus dè na rudan a nì iad gu math.

Cha tig atharrachadh air structar nan co-fharpaisean ann an 2026 agus cha tèid an cur an sàs ach an dèidh co-chomhairleachaidh eile agus ann an co-obrachadh leis na còisirean ann am buidhnean fòcais agus iomairtean eile.

Thuirt Magaidh Choineagain, Cathraiche a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha An Comunn Gàidhealach dìleas dar n-amas, Ar Cànan ’s ar Ceòl, a’ brosnachadh na Gàidhlig agus ceòl dhan a h-uile duine.

“Le bhith ag obair gu dlùth leis na còisirean againn agus coimhearsnachd fharsaing nan còisirean, tha sinn airson ’s gum bi e na neart agus na amas do dhaoine an sàs sa Mhòd fileantachd agus earbsa sa Ghàidhlig a choileanadh. Tha e na phrìomhachas dhuinn an rud a tha a’ dèanamh traidisean nan còisirean againn sònraichte a neartachadh agus tha sinn airson taic a chumail ris a’ chànan ‘s dha na ginealaichean a thig nar dèidh.

“Tha na molaidhean againn airson co-fharpaisean nan còisirean stèidhichte air mòr-chruinneachadh de bheachdan bho chòisirean, stiùirichean còisir is leughadairean Gàidhlig gus leasachadh a thoirt air an raon shònraichte den Mhòd, air a bheil meas mòr. Tha sinn fada an comain gach neach a ghabh pàirt sa cho-chomhairleachadh seo fhèin agus Comunn nan Còisirean airson an com-pàirteachas agus an cuid taice.

“Saoilidh sinn gun neartaich na h-atharraichean seo bun-stèidh nan co-fharpaisean againn agus gun dèan iad cinnteach gum bi nan còisirean nam pàirt beòthail agus riatanach dhen Mhòd Nàiseanta Rìoghail fhathast.

“Airson dèanamh cinnteach gum bi an aon chothrom aig a h-uile co-fharpaiseach, bho 2027, faodaidh seinneadair seinn dìreach ann an aon phrìomh cho-fharpais gach latha. Tha sinn a’ tuigsinn gum bi sin car doirbh do chuid a chòisirean, gu sònraichte an fheadhainn às na sgìrean dùthchail, ach fàgaidh an t-atharrachadh seo na co-fharpaisean nas cothromaiche dhan a h-uile duine a bhios an sàs annta.

“Cumaidh sinn an conaltradh leis na còisirean, na leughadairean is na stiùirichean còisir a’ dol agus tha sinn a’ dèanamh fiughair ris an t-soirbheas a thig air tachartasan nan còisirean agus air a’ Ghàidhlig sna bliadhnaichean seo romhainn.”

Thuirt Màrtainn Mac a’ Bhàillidh, Manaidsear Foghlam Inbheach aig Sabhal Mòr Ostaig: “Tha sinn toilichte dha-rìribh a bhith ag obair còmhla ris a’ Chomunn Ghàidhealach airson barrachd dhe na daoine a ghabhas pàirt ann an co-fharpaisean a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail® a bhrosnachadh gu ionnsachadh na Gàidhlig. Bheir an cùrsa SpeakGaelic agus na measaidhean FICE slighe shoilleir dhaibh airson ionnsachadh is teisteanasan, eadar an fheadhainn a tha ag ùr-thòiseachadh, an fheadhainn a tha airson ìre làn-fhileantachd a ruighinn no an fheadhainn a tha dìreach airson piseach a thoirt air na sgilean gràmair no litreachais aca.”

Thèid am Mòd Nàiseanta Rìoghail a tha 133 bliadhna a dh’aois gu àite eadar-dhealaichte ann an Alba gach bliadhna ’s bidh e ann an Glaschu ann an 2026 – baile mòr nan Gàidheal far a bheil an àireamh as motha de dhaoine le Gàidhlig an-diugh taobh a-muigh nan Eilean Siar.

Seo an tachartas cultarach as motha san t-saoghal a chomharraicheas na Gàidhlig agus cultar is spiorad nan Gàidheal agus a bhios ag iomairt airson àite ’s luach a’ chànain ann an Alba an-diugh ’s bidh mu thimcheall 300 tachartas fa leth ann, eadar co-fharpaisean, cuirmean-ciùil agus cèilidhean.

Tillidh Am Mòd Nàiseanta Rìoghail a Ghlaschu ann an 2026, eadar 9^mh is 17^mh dhen Dàmhair.